Το μέγεθος και το σχήμα των θηλών και των μαστών διαφέρουν από άτομο σε άτομο και μπορεί να αλλάξουν κατά τη διάρκεια του θηλασμού. Είναι σύνηθες οι θηλές να αλλάζουν προοδευτικά σχήμα, να γίνονται πιο ελαστικές και να προεξέχουν περισσότερο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και του θηλασμού. Όταν τα μωρά θηλάζουν στο στήθος, τραβούν τη θηλή και τον ιστό του στήθους που την περιβάλλει προς τα μέσα στο στόμα τους. Όσο πιο ελαστική ή επιμηκυμένη είναι η θηλή, τόσο πιο εύκολο θα είναι για το μωρό σου να προσκολληθεί. Ωστόσο, ακόμη και αν οι θηλές δεν προεξέχουν περισσότερο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, μπορείς να θηλάσεις. Αυτές οι παραλλαγές συχνά έχουν πολύ μικρή σχέση με την ικανότητα του μωρού να θηλάσει, επειδή το μωρό προσκολλάται στη θηλή και στον ιστό του μαστού γύρω από αυτήν.
Εάν έχεις ανεστραμμένες (εισέχουσες) ή επίπεδες θηλές, το μωρό σου μπορεί να χρειαστεί περισσότερο χρόνο και υπομονή για να θηλάσει. Μια επίπεδη θηλή είναι επίπεδη και λεία παράλληλα με τον ιστό του στήθους. Οι ανεστραμμένες θηλές υποχωρούν κάτω από την επιφάνεια της θηλής. Αν νομίζεις ότι η θηλή σου ενδέχεται να είναι ανεστραμμένη, δοκίμασε να τοποθετήσεις τον αντίχειρα και τον δείκτη σου στις αντίθετες πλευρές της θηλαίας άλω (της σκουρόχρωμης περιοχής του δέρματος που περιβάλλει τη θηλή) και να πιέσεις απαλά προς τα μέσα. Μερικές φορές οι θηλές μπορεί να είναι εν μέρει ανεστραμμένες, να φαίνονται σαν λακκάκια ή να είναι πτυχωτές. Οι έντονα ανεστραμμένες θηλές μαζεύονται βαθιά όταν συμπιέζονται ή διεγείρονται. Μια θηλή που εξέχει όταν διεγείρεται δεν είναι ανεστραμμένη.
Μετά τη γέννηση του μωρού σου, οι θηλές σου μπορεί να φαίνονται πιο επίπεδες από το συνηθισμένο, αλλά τα μωρά συχνά γλείφουν τη θηλή για να τη διεγείρουν πριν προσκολληθούν. Οι θηλές σου μπορεί επίσης να φαίνονται πιο επίπεδες, αν το στήθος σου είναι πολύ γεμάτο ή διογκωμένο.
Η βαθιά προσκόλληση και μια βολική θέση βοηθούν το μωρό σου να προσκολληθεί και να θηλάσει αποτελεσματικά. Στην αρχή, οι ακόλουθες τεχνικές μπορεί να σε βοηθήσουν να ξεκινήσεις τον θηλασμό:
- Αμέσως μετά τον τοκετό, τοποθέτησε το μωρό σου σε επαφή δέρμα με δέρμα πάνω στο στήθος σου. Συνέχισε να χρησιμοποιείς την επαφή δέρμα με δέρμα κατά την περίοδο της έναρξης του θηλασμού για να ηρεμήσεις το μωρό σου και να ανακουφίσεις τον εκνευρισμό του κατά τη διάρκεια του θηλασμού. Ιδανικά, η δυάδα θηλασμού (μητέρα και μωρό) θα πρέπει να μένει μαζί μέχρι να λάβουν εξιτήριο και οι δύο.
- Η συνύπαρξη με το μωρό σου σε βοηθά να αναγνωρίζεις τα σημάδια πείνας του βρέφους σου.
- Πριν από τον θηλασμό, βγάλε μερικές σταγόνες γάλα, ώστε το γάλα να είναι άμεσα διαθέσιμο όταν το μωρό σου πιάσει το στήθος.
- Μπορείς να κάνεις μασάζ στο στήθος σου κατά τη διάρκεια του θηλασμού, για να βοηθήσεις το μωρό σου να πάρει περισσότερο γάλα.
Για να διευκολύνεις τη θηλή να βγει προς τα έξω:
- Τράβηξε προς τα πίσω τον ιστό του στήθους, ώστε η θηλή να προεξέχει περισσότερο.
- Θήλαζε ξαπλωμένη ή σε πλάγια θέση, ειδικά αν έχεις μεγάλο στήθος.
- Το πρήξιμο του στήθους μπορεί να οδηγήσει στο να είναι η θηλή λιγότερο εμφανής. Κάνε μασάζ στη θηλή και στην περιοχή της θηλαίας άλω, ώστε το γάλα να μεταφερθεί πίσω στο στήθος ή να τρέξει προς τα έξω, μαλακώνοντας την περιοχή της θηλαίας άλω και βγάζοντας προς τα έξω τη θηλή. Δοκίμασε επίσης την αντίστροφη μάλαξη της θηλής. Η αντίστροφη μάλαξη με πίεση περιλαμβάνει τη χρήση ήπιας πίεσης με τα δάχτυλα γύρω από τη βάση της θηλής για να μετακινηθεί προσωρινά μέρος του πρηξίματος ελαφρώς προς το εσωτερικό του στήθους (προς τα πίσω και προς τα πάνω μέσα στο στήθος).
- Περίστρεψε τη θηλή ανάμεσα στον αντίχειρα και τον δείκτη και αμέσως μετά άγγιξε τη θηλή με ένα υγρό κρύο πανί. Απόφυγε το υπερβολικό κρύο στη θηλή, διότι μπορεί να οδηγήσει σε μούδιασμα της θηλής και να εμποδίσει το κατέβασμα (let down) του γάλακτος.
- Χρησιμοποίησε υποστήριξη για τη θηλή και το στήθος για να βοηθήσεις την πρόταξη της θηλής. Χρησιμοποίησε και τα δύο χέρια σε κάθε πλευρά του στήθους για να φτιάξεις ένα “σάντουιτς”, πιέζοντας τη θηλή και τη θηλαία άλω. Χρησιμοποίησε τα χέρια για να πιέσεις το στήθος όπως όταν κρατάς ένα μεγάλο σάντουιτς που θέλεις να βάλεις στο στόμα.
- Χρησιμοποίησε θήλαστρο για αρκετά λεπτά για να τραβήξεις προς τα έξω τη θηλή. Η αναρρόφηση από το θήλαστρο συχνά προκαλεί την περαιτέρω προεξοχή της θηλής.
- Εάν έχεις λάβει βοήθεια σχετικά με την προσκόλληση και έχεις δοκιμάσει τις συμβουλές αυτού του άρθρου και οι θηλές σου εξακολουθούν να πονάνε, σκέψου να δοκιμάσεις να θηλάσεις με ψευδοθηλές. Η ψευδοθηλή είναι μια λεπτή θήκη σιλικόνης που τοποθετείται πάνω στη θηλή και τη θηλαία άλω κατά τη διάρκεια του θηλασμού. Μοιάζει με καπέλο με γείσο. Πρόκειται για ένα προϊόν που διατίθεται στο εμπόριο. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί προσωρινά για να βοηθήσει στην εδραίωση του θηλασμού ή, σε ορισμένες περιπτώσεις, για να εξασφαλίσει τη συνέχιση του θηλασμού. Η ψευδοθηλή εξασφαλίζει ένα σταθερό ερέθισμα στον ουρανίσκο του στόματος του μωρού, όπου συναντιούνται η μαλακή και η σκληρή υπερώα. Αυτό μπορεί να βοηθήσει το μωρό σου να θηλάσει πιο αποτελεσματικά.
- Τα εμπορικά προϊόντα που προορίζονται να βοηθήσουν στην εξαγωγή των ανεστραμμένων θηλών, όπως τα κοχύλια στήθους ή οι διαμορφωτές θηλών, είναι καλύτερο να χρησιμοποιούνται αποκλειστικά και μόνο υπό την καθοδήγηση ενός εκπαιδευμένου συμβούλου γαλουχίας.
Εάν εμφανιστεί πόνος στη θηλή
Μπορεί να νιώσεις πόνο στη θηλή κατά τις δύο πρώτες εβδομάδες θηλασμού, ενώ η επίπεδη ή ανεστραμμένη θηλή σου σταδιακά τραβιέται προς τα έξω από τις θηλαστικές κινήσεις του μωρού. Αυτή η ενόχληση είναι απλώς το αποτέλεσμα των συμφύσεων ή της σύνδεσης του δέρματος με τον υποκείμενο ιστό του μαστού. Εάν ο πόνος είναι έντονος ή συνεχίζεται μετά τις δύο πρώτες εβδομάδες, συμβουλεύσου τον γιατρό σου ή έναν επαγγελματία υγείας ειδικά εκπαιδευμένο για τον θηλασμό.
Εάν η θηλή σου υποχωρεί μετά τον θηλασμό, το δέρμα μπορεί να παραμείνει υγρό, οδηγώντας σε σκασίματα του δέρματος. Μετά τον θηλασμό, σκούπισε τις θηλές σου και εφάρμοσε μια ενυδατική κρέμα συμβατή με τον θηλασμό. Μπορεί επίσης να θέλεις να φορέσεις κοχύλια στήθους ή άλλες συσκευές για να κρατήσεις τη θηλή σου έξω μεταξύ των θηλασμών, ώστε το δέρμα να μπορεί να στεγνώσει.
Όταν ο πόνος στις θηλές επιμένει
Σπάνια, οι πληγωμένες θηλές μπορεί να παραμείνουν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, επειδή οι συμφύσεις, αντί να τεντώνονται, παραμένουν σφιχτές. Αυτό μπορεί να προκαλέσει ένα σημείο πίεσης που μπορεί να οδηγήσει σε ρωγμές ή φουσκάλες.
- Εάν το μωρό σου πιάνει ευκολότερα το ένα στήθος και θηλάζει καλά από αυτό, μπορείς να συνεχίσεις να θηλάζεις από αυτή την πλευρά. Μπορείς να αντλείς από το στήθος με τη βαθιά ανεστραμμένη θηλή μέχρι να χαλαρώσουν οι συμφύσεις και να τραβηχτεί η θηλή προς τα έξω. Το μωρό σου θα πάρει όλο το γάλα που χρειάζεται από το ένα στήθος αν του επιτραπεί απεριόριστος και ανεμπόδιστος χρόνος στο στήθος.
- Εάν και οι δύο θηλές είναι βαθιά ανεστραμμένες, μπορείς να αντλήσεις και από τα δύο στήθη ταυτόχρονα για 15-20 λεπτά 8 ή περισσότερες φορές το 24ωρο. Μπορείς να ταΐζεις το μωρό σου με μια εναλλακτική συσκευή σίτισης μέχρι να μπορέσει να προσκολληθεί με αποτελεσματικότητα και άνεση.
- Το πόσο καιρό θα χρειαστεί να κάνεις αντλήσεις για να τραβήξεις τις θηλές σου εξαρτάται από την ισχύ των συμφύσεων και τον βαθμό αναστροφής. Μια άντληση ενδέχεται να είναι αρκετή για την πλήρη εξαγωγή της θηλής. Εάν η θηλή συνεχίζει να είναι βαθιά ανεστραμμένη, μπορεί να χρειαστεί να συνεχίσεις τις αντλήσεις. Όταν η θηλή σου παραμένει έξω μετά την άντληση, μπορείς να επανέλθεις αμέσως στον θηλασμό.
- Από τη στιγμή που η θηλή σου μπορεί να εισέλθει σωστά στο στόμα του μωρού και το μωρό θα μπορεί να θηλάσει αποτελεσματικά, θα μπορείς να διακόψεις τις αντλήσεις και να θηλάσεις χωρίς προβλήματα.
- Σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να συνεχίσεις να αισθάνεσαι κάποια ενόχληση ακόμη και μετά την εξαγωγή της θηλής σου. Αυτό μπορεί να οφείλεται στη διορθωτική επέμβαση στη θηλή.
- Η θηλή μπορεί να στραφεί ξανά προς τα μέσα, καθώς το μωρό σου κάνει διάλειμμα κατά τη διάρκεια του θηλασμού. Σε αυτή την περίπτωση, μπορεί να χρειαστεί να σταματήσεις τον θηλασμό και να αντλήσεις ξανά για λίγα λεπτά πριν επαναφέρεις το μωρό στο στήθος.
- Κατά την προσωρινή μετάβαση στον αποκλειστικό θηλασμό, οι συμπιέσεις του στήθους ή η χρήση σύστήματος χορήγησης συμπληρώματος στο στήθος μπορεί να βοηθήσουν στην ενίσχυση του συνεχόμενου θηλασμού και της κατάποσης, ώστε η θηλή να είναι λιγότερο πιθανό να αναστραφεί κατά τη διάρκεια του θηλασμού.
Εάν αντιμετωπίζεις προκλήσεις στο ταξίδι του θηλασμού, η υποστήριξη από μια Σύμβουλο της La Leche League και από άλλους συμμετέχοντες στις Συναντήσεις της Ομάδας μπορεί να σε βοηθήσουν να ξεπεράσεις τις προκλήσεις. (Βρείτε μία Σύμβουλο ή μια Συνάντηση.)
Πρωτότυπο άρθρο από Mary Marine για τη La Leche League International (Revised February 2022)
Επιπλέον Πηγές
- Cotterman, Jean K., Reverse Pressure Softening, http://breastfeedingmadesimple.com/wp-content/uploads/2016/02/SimplerRPSsheet2.pdf
- Cotterman, Jean K., Reverse Pressure Softening, http://www.breastfeedingonline.com/rps.shtml#sthash.2MPE4KHE.T3v63FBt.dpbs
- Cotterman, Jean K., Engorgement Help: Reverse Pressure Softening… a technique to aid latching when a mother is engorged, https://kellymom.com/bf/concerns/mother/rev_pressure_soft_cotterman/
- Cotterman, Jean K. Reverse Pressure Softening, http://www.health-e-learning.com/articles/RPS_JCotterman_ver2005.htm
- Genna, Catherine Watson, Supporting Sucking Skills in Breastfeeding Infants, C. Burlington, MA: Jones & Bartlett, 2012.
- La Leche League Great Britain, Nursing Supplementers, https://www.laleche.org.uk/nursing-supplementers/
- Mohrbacher, N. Breastfeeding Answers: A guide to helping Families, 2nd edition
Μετάφραση: Ρουμπία Ανδρουλάκη, Μαία, Πρωτοβάθμιο Δίκτυο Μαιών Κρήτης
Επιμέλεια & Προσαρμογή: Αμαλία Γιαννοπούλου & Βίκυ Μπαζούλα Παπαδάκη, Σύμβουλοι Θηλασμού La Leche League International