Πόσο συχνά πρέπει να θηλάζω;

Πόσο συχνά πρέπει να θηλάζω το μωρό μου τις πρώτες 24 ώρες μετά τον τοκετό;

Ο θηλασμός συστήνεται να ξεκινήσει εντός της πρώτης ώρας από τη γέννηση ή όσο νωρίτερα γίνεται. Κράτησε το μωρό σου σε επαφή δέρμα με δέρμα, δηλαδή το μωρό να είναι γυμνό και μπρούμυτα πάνω στο γυμνό στήθος σου [i], καθώς αυτό θα το βοηθήσει να ξεκινήσει να θηλάζει. Η επαφή δέρμα με δέρμα επιτρέπει στο μωρό σου να διατηρήσει την κατάλληλη θερμοκρασία σώματος και να ξεκινήσει την αναζήτηση προς το στήθος σου. Διάβασε περισσότερα για την επαφή δέρμα με δέρμα εδώ.

Σε περιπτώσεις που γίνονται ελάχιστες ιατρικές παρεμβάσεις, τα νεογέννητα, που θηλάζουν τουλάχιστον 8 φορές μέσα στο πρώτο 24ωρο και τα οποία δεν έχουν λάβει κάποιο άλλο συμπλήρωμα εκτός από μητρικό γάλα, θα έχουν κατά μέσο όρο 3 βρεγμένες πάνες (με ούρα) και 3-4 λερωμένες πάνες (με κόπρανα) μέσα στο πρώτο 24ωρο.[ii] Το φυσιολογικό εύρος ποικίλλει από μία πάνα μέχρι πολλές βρεγμένες ή/και λερωμένες πάνες, οπότε αν το μωρό σου δεν ανήκει στον μέσο όρο και όλα τα υπόλοιπα είναι φυσιολογικά, πιθανόν να μην χρειάζεται να ανησυχήσεις. Συνήθως, αναμένουμε τουλάχιστον μία έως δύο βρεγμένες πάνες και τουλάχιστον μία λερωμένη πάνα (με κόπρανα) το πρώτο 24ωρο. [iii] Αυτά τα σημάδια δείχνουν ότι ο θηλασμός έχει ξεκινήσει καλά.

Τα μωρά πίνουν πρωτόγαλα σε μικρές ποσότητες, το οποίο είναι ένα παχύρρευστο κιτρινωπό ή πορτοκαλί υγρό. Για την ακρίβεια, σε κάθε γεύμα την πρώτη ημέρα μετά τον τοκετό λαμβάνουν από μόλις μερικές σταγόνες έως περίπου 5ml [iv] (περίπου όσο ένα κουταλάκι του γλυκού). Παρ’ όλα αυτά, αυτές οι μικρές ποσότητες είναι απαραίτητες για μια καλή αρχή για το γαστρεντερικό σύστημα του μωρού σου. Το πρωτόγαλα παρέχει σημαντικά αντισώματα και άλλους ανοσολογικούς παράγοντες που προσφέρουν στο μωρό σου προστασία απέναντι σε ασθένειες στις οποίες θα εκτεθεί τώρα που έχει γεννηθεί.

Οι μικρές ποσότητες που παίρνει το μωρό σου στην αρχή το βοηθάνε να μάθει πώς να συντονίζει την κατάποση και την αναπνοή με τον θηλασμό. Όσο το μωρό σου μαθαίνει να θηλάζει και να αντλεί πιο αποτελεσματικά περισσότερο πρωτόγαλα, το ερέθισμα που δημιουργείται από τον θηλασμό οδηγεί το σώμα σου να παράγει περισσότερο πρωτόγαλα.

Επιπλέον, το πρωτόγαλα δρα ως καθαρτικό και βοηθάει στο να αποβληθεί το μηκώνιο από το σώμα του μωρού σου. Επίσης, βοηθάει στο να αποβληθεί η περίσσεια ποσότητα χολερυθρίνης (που δημιουργήθηκε από την περίσσεια των ερυθροκυττάρων), η οποία μπορεί να οδηγήσει σε ίκτερο. Το πρωτόγαλα είναι ένα σημαντικό πρώτο βήμα στην αντιμετώπιση του ικτέρου. [v] (Διάβασε το άρθρο σχετικά με τον νεογνικό ίκτερο εδώ)

Το πρωτόγαλα, το οποίο είναι εξαιρετικά εύπεπτο και υψηλά συμπυκνωμένο ως προς τα θρεπτικά συστατικά του, προετοιμάζει το πεπτικό σύστημα του μωρού να αρχίσει να διασπά το ώριμο γάλα τις επόμενες μέρες, αλλά και να μεταβολίζει τα απόβλητα με το να δημιουργεί ένα σωστό περιβάλλον για τον αποικισμό των ωφέλιμων βακτηρίων. Το πρωτόγαλα περιέχει μεγαλύτερη ποσότητα πρωτεϊνών αλλά λιγότερη ποσότητα σακχάρων (όπως η γλυκόζη) και λιπαρών σε σύγκριση με το ώριμο γάλα. Αυτή η αναλογία σακχάρων προς πρωτεΐνες και λιπαρά βοηθά στην ρύθμιση των επιπέδων της γλυκόζης στον οργανισμό του μωρού και προλαμβάνει την εμφάνιση υπογλυκαιμίας. [vi]

Τέλος, αυτοί οι πρώτοι θηλασμοί λειτουργούν ως ερέθισμα στο σώμα σου, ώστε να ξεκινήσει το δεύτερο στάδιο της γαλακτογένεσης, δηλαδή να αρχίσεις να παράγεις (ώριμο) γάλα. Μέσα στις επόμενες ημέρες ως και τις επόμενες δύο εβδομάδες, το πρωτόγαλα σταδιακά θα μετατρέπεται σε ώριμο γάλα. Θα μπορείς να δεις την μετατροπή αυτή αν αντλήσεις από το στήθος σου καθώς το υγρό που θα βγάζεις αλλάζει χρώμα κι από κίτρινο ή πορτοκαλί αποκτά ένα πιο λευκό ή υπόλευκο χρώμα. Αυτό συμβαίνει επειδή το μωρό σου τρώει περισσότερο και το σώμα σου αρχίζει να παράγει περισσότερο ώριμο γάλα παρά πρωτόγαλα.

Πόσο συχνά πρέπει να θηλάζω το μωρό τις πρώτες μέρες;

Σύμφωνα με έρευνες, η χρονική στιγμή της έναρξης του θηλασμού (ιδανικά μέσα στην πρώτη ώρα από τη γέννηση) και η συχνότητα των θηλασμών κατά τη δεύτερη μέρα της ζωής του μωρού σου συσχετίζονται με την ποσότητα γάλακτος που θα παράγεις κατά την πέμπτη μέρα μετά τον τοκετό,  αν και αυτό δεν είναι ένας απόλυτος κανόνας. Η παραγωγή γάλακτος ακολουθεί τον κανόνα της προσφοράς και της ζήτησης τις πρώτες ημέρες μετά τον τοκετό: όσο περισσότερο γάλα λαμβάνει το μωρό από εσένα, τόσο περισσότερο γάλα θα παράγεται αμέσως μετά, καθώς η απομάκρυνση του γάλακτος δίνει το σήμα στο σώμα σου να παράγει περισσότερο.

Ξεκινώντας από τη δεύτερη μέρα μετά τον τοκετό και καθ’ όλη τη διάρκεια των πρώτων ημερών, είναι σημαντικό να έχεις ως στόχο να θηλάζεις 8-12 φορές (ή ακόμη περισσότερες) μέσα στο 24ωρο (τόσο κατά τη διάρκεια της μέρας όσο και της νύχτας), ώστε να δίνεται το απαραίτητο ερέθισμα για την παραγωγή γάλακτος, να βοηθήσεις το μωρό σου να ανακτήσει το βάρος που φυσιολογικά χάνει μετά τον τοκετό και να το προστατέψεις από την εμφάνιση ικτέρου ή να βοηθήσεις στην αντιμετώπισή του. Αυτή η σύσταση στηρίζεται σε πλήθος επιστημονικών ερευνών [vii], και ακόμη υποστηρίζεται από την Αμερικανική Ακαδημία Οικογενειακών Ιατρών [viii] (AAFP) και την Αμερικανική Παιδιατρική Ακαδημία [ix] (AAP) στις ΗΠΑ, και το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας και Αλληλεγγύης (NICE) στο Ηνωμένο Βασίλειο [x]. Επιπλέον, η έρευνα δείχνει ότι για να πετύχει ο θηλασμός πρέπει να λαμβάνουν χώρα 8 ή περισσότερα γεύματα στο στήθος μέσα στο 24ωρο, τόσο κατά τη διάρκεια της μέρας όσο και τη νύχτα, κατά τη διάρκεια του πρώτου μήνα. Εδραιώνοντας αυτή τη συχνότητα τις πρώτες μέρες κάνεις ένα πολύ καλό ξεκίνημα στον θηλασμό. Αν προσπαθείς να θηλάζεις κάθε ώρα ή κάθε 1,5 με 2 ώρες κατά τη διάρκεια της μέρας και σε διαστήματα όχι μεγαλύτερα των 3 ωρών κατά τη διάρκεια της νύχτας, θα καταφέρεις εύκολα να πετύχεις τον αριθμό θηλασμών που θα σε βοηθήσουν να χτίσεις την παραγωγή σου και να εξασφαλίσεις ότι το μωρό σου παίρνει αρκετό γάλα και επομένως και βάρος. Στην πραγματικότητα, με συχνό και αποτελεσματικό θηλασμό κατά τη διάρκεια της πρώτης εβδομάδας, η παραγωγή γάλακτος αυξάνεται από 10 έως σχεδόν 20 φορές!

Πώς οι συχνοί θηλασμοί βοηθούν το μωρό μου να μην εμφανίσει ίκτερο ή το βοηθούν στην αντιμετώπιση του ικτέρου;

Υπάρχουν πολλές πιθανές αιτίες εμφάνισης ικτέρου. Παρ’ όλα αυτά, η πιο συχνή μορφή ικτέρου είναι ο φυσιολογικός νεογνικός ίκτερος, ο οποίος είναι συνήθως μια προσωρινή κατάσταση που απορρέει από τη διάσπαση της περίσσειας ποσότητας των ερυθροκυττάρων που χρειαζόταν το μωρό όσο αυτό ήταν ακόμη στη μήτρα για τη μεταφορά οξυγόνου. Όταν το μωρό γεννιέται, αυτή η επιπλέον ποσότητα ερυθροκυττάρων δεν χρειάζεται πλέον, οπότε αυτά αρχίζουν να διασπώνται και απομακρύνονται μέσω των κοπράνων του μωρού. Ένα από τα συστατικά που δημιουργούνται κατά τη διάσπαση των ερυθροκυττάρων είναι η χολερυθρίνη, η οποία ευθύνεται για το κιτρινωπό χρώμα στο δέρμα και το άσπρο μέρος των ματιών του μωρού.

Ένας από τους λόγους που η χολερυθρίνη ίσως αποτελέσει πρόβλημα είναι ότι το μωρό σου δεν γεννιέται με τα βακτήρια στο πεπτικό του σύστηματα οποία χρειάζονται για να διασπάσουν αυτά τα απόβλητα. Αυτά τα ωφέλιμα βακτήρια μετοικίζουν στο μικροβίωμα του μωρού με το πρωτόγαλα και το γάλα.  Οι συχνοί θηλασμοί θα βοηθήσουν το μωρό σου να διασπάσει τα ερυθροκύτταρα με τέτοιον τρόπο, ώστε το ανώριμο πεπτικό του σύστημα να μην απορροφήσει ξανά τη χολερυθρίνη. Έτσι, επειδή ο θηλασμός βοηθάει το μωρό να ενεργηθεί, πολλά ερυθροκύτταρα και μεγάλο μέρος της χολερυθρίνης αποβάλλονται μέσω του μηκωνίου [xi], κι αργότερα μέσω των κοπράνων, όταν έχει αποβληθεί και το μηκώνιο. Όσο απομακρύνονται τα απόβλητα των ερυθροκυττάρων και η χολερυθρίνη από το σώμα του μωρού σου, τα επίπεδα χολερυθρίνης και ο επακόλουθος ίκτερος θα βελτιωθούν.

Έχε στο μυαλό σου κάτι σημαντικό: ακόμη κι αν σου αναφέρουν τον «ίκτερο λόγω θηλασμού», να θυμάσαι πως ο θηλασμός δεν προκαλεί ίκτερο. Ο μη επαρκής θηλασμός ναι, μπορεί να ευθύνεται [xii], και η πρώτη και καλύτερη αντιμετώπιση είναι να αυξήσεις τους θηλασμούς. Οι δύο παράγοντες που πολύ συχνά συνδέονται με αυξημένα επίπεδα ικτέρου που απαιτεί θεραπεία είναι οι μειωμένοι θηλασμοί και η μη επαρκής μεταφορά γάλακτος. [xiii] Αν ακούσεις ότι το μωρό σου έχει «ίκτερο λόγω θηλασμού», το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνεις είναι περισσότεροι και πιο αποτελεσματικοί θηλασμο, [xiv] και όχι λιγότεροι.

Ένας δεύτερος παράγοντας για την εμφάνιση ικτέρου πέρα από το φυσιολογικό ίσως είναι το μη αποτελεσματικό άδειασμα του στήθους. Σε αυτή την περίπτωση είναι πολύ σημαντικό να ελεγχθεί η προσκόλληση του μωρού στο στήθος, καθώς και το «άδειασμα» του στήθους, ώστε να διασφαλίσεις ότι το μωρό σου θηλάζει αποτελεσματικά. Αν το μωρό δεν θηλάζει αποτελεσματικά, αυτό μπορεί να οδηγήσει στην εμφάνιση ικτέρου που απαιτεί θεραπεία. Αν η αύξηση της συχνότητας των θηλασμών και η βελτίωση στον τρόπο που θηλάζει το μωρό σου, δεν βοηθήσουν στην αντιμετώπιση του ικτέρου, τότε ο παιδίατρος του μωρού θα προτείνει άλλους επιπρόσθετους τρόπους αντιμετώπισης, όπως η φωτοθεραπεία. Δεν είναι απαραίτητο να διακόψεις τον θηλασμό κατά το διάστημα που το μωρό σου κάνει φωτοθεραπεία. Η συνέχιση του θηλασμού θα διασφαλίσει ότι το μωρό παίρνει αρκετή ποσότητα από το μοναδικής σύστασης γάλα που έχει σχεδιαστεί για τη δική του ιδανική ανάπτυξη, αλλά και θα βοηθήσει στην αποβολή της περίσσειας ποσότητας της χολερυθρίνης.

Ενδέχεται να υπάρξουν κι άλλες αιτίες ικτέρου, αν κι αυτές που αναφέρθηκαν είναι οι πιο κοινές. Παρ’ όλα αυτά, αν το μωρό σου διαγνωστεί με μια μορφή ικτέρου πέραν του φυσιολογικού ικτέρου (ο οποίος εμφανίζεται τη 2η ή 3η μέρα ζωής), ο θηλασμός παραμένει η καλύτερη πρώτη επιλογή θεραπείας. Η χορήγηση άλλων υγρών, όπως νερού ή ζαχαρόνερου, δεν θα έχει μεγάλη επίδραση στα επίπεδα της χολερυθρίνης5, καθώς η χολερυθρίνη δεν περνά από το ουρικό σύστημα πριν καταλήξει στα κόπρανα. Αν ο παιδίατρος του μωρού σου αναφέρει ότι ο θηλασμός από μόνος του δεν αρκεί, το επόμενο βήμα στην αντιμετώπισή του είναι η φωτοθεραπεία παράλληλα με τον θηλασμό.

Πώς μπορώ να καταλάβω αν το μωρό μου παίρνει αρκετό γάλα;

Οι πάνες που κάνει ένα μωρό, ειδικά οι βρεγμένες αλλά και οι λερωμένες πάνες, θα αυξηθούν κατά τη διάρκεια της πρώτης εβδομάδας ζωής του. Ένας τρόπος να εκτιμήσεις την πρόσληψη γάλακτος του μωρού σου είναι:

• Γύρω στη 2η-3η μέρα μετά τον τοκετό, θέλουμε να έχει τουλάχιστον 2-3 βρεγμένες πάνες και 2 λερωμένες πάνες (με κόπρανα), οι οποίες δηλώνουν ότι το μωρό θηλάζει αποτελεσματικά και παίρνει όσο γάλα χρειάζεται.
• Τουλάχιστον 5 καλά βρεγμένες πάνες, με τα ούρα να έχουν ένα υποκίτρινο χρώμα, και τουλάχιστον 2 λερωμένες πάνες θεωρούνται καλός δείκτης για την πρόσληψη γάλακτος του μωρού μεταξύ της 4ης και 5ης μέρας.
• Για τον υπόλοιπο πρώτο μήνα ζωής του μωρού, θέλουμε τουλάχιστον 2 λερωμένες πάνες, με κίτρινο (πιο συχνά μουσταρδί) χρώμα κοπράνων, σχετικά υδαρή, σε μέγεθος 1 γεμάτης κουταλιάς της σούπας ή περισσότερο, και τουλάχιστον 6 καλά βρεγμένες πάνες κάθε μέρα.
• Μετά την 6η βδομάδα γέννησης, τα περισσότερα μωρά σταματούν να έχουν τόσο συχνές κενώσεις , οπότε πλέον αυτό δεν αποτελεί καλό δείκτη πρόσληψης γάλακτος. Παρ’ όλα αυτά, αν το μωρό σου έχει πολλές βρεγμένες πάνες, έχει καλή πρόσληψη βάρους και κατακτά τα αναπτυξιακά ορόσημα, τότε ο παιδίατρός σας πιθανώς θα επιβεβαιώσει ότι το μωρό σου τα πάει μια χαρά.

Διαβάστε και ένα αναλυτικό άρθρο του γαλουχώ εδώ.

Μήπως πρέπει να βάλω το μωρό μου σε πρόγραμμα θηλασμού;

Ο προγραμματισμός των θηλασμών σε συγκεκριμένο ωράριο για ημέρα και νύχτα κατά τις πρώτες έξι εβδομάδες της ζωής του μωρού που θηλάζει αποκλειστικά, έχει συνδεθεί με χαμηλή πρόσληψη βάρους. Ο θηλασμός με ωράριο έχει συσχετιστεί επίσης με πρόωρο αποθηλασμό, επειδή με αυτόν τον τρόπο μειώνεται η παραγωγή. Όταν κάποιο γεύμα θηλασμού παραλείπεται για να μπει ωράριο στον θηλασμό, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε «πέτρωμα» των μαστών της μητέρας, το οποίο με τη σειρά του δίνει το σήμα στο σώμα να μειώσει την παραγωγή γάλακτος. Αυτή η μείωση της παραγωγής μπορεί να οδηγήσει σε χορήγηση συμπληρώματος και τελικά στον αποθηλασμό. Γι’ αυτό προτείνεται να μην ακολουθείται κάποιο πρόγραμμα ή ωράριο στον θηλασμό τις πρώτες εβδομάδες μετά τη γέννηση, αλλά να παρατηρείς τα σημάδια του μωρού σου, καθώς μόνο αυτό ξέρει πότε είναι η ώρα να φάει.

Τα περισσότερα μωρά έχουν έντονη υπνηλία τις πρώτες 24-48 ώρες μετά τον τοκετό. Ενώ κάποιοι επαγγελματίες υγείας πιστεύουν ότι είναι σημαντικό να ξυπνάς το μωρό σου συχνά για να θηλάσει τις πρώτες δύο μέρες ζωής του, σύμφωνα με πιο πρόσφατη έρευνα το να ξυπνάς πολύ συχνά το μωρό σου μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα μεγαλύτερη απώλεια βάρους. [xv] Εδώ υπεισέρχονται διάφοροι παράγοντες φυσιολογίας, ιδίως αν κατά τη διάρκεια του τοκετού σάς χορηγήθηκαν ενδοφλέβια υγρά και έγιναν άλλες παρεμβάσεις. Τα μωρά τείνουν να είναι πιο ενεργητικά μετά τις πρώτες μέρες γέννησης, ειδικά μετά τις πρώτες 24-48 ώρες. Από την άλλη μεριά, αν το μωρό σου φαίνεται να νυστάζει μετά τις πρώτες 48 ώρες, θα είναι σημαντικό να το ξυπνάς για να θηλάσει ή να αναζητήσεις εξειδικευμένη βοήθεια, ώστε να αξιολογηθεί η αποτελεσματικότητα του μωρού στον θηλασμό.

Πώς μπορώ να ξέρω ότι το μωρό μου πεινάει, αν δεν ακολουθώ πρόγραμμα;

Το ρολόι δεν μπορεί να σου πει πότε το μωρό σου πεινάει, μόνο το μωρό σου μπορεί να το κάνει αυτό. Αυτές οι πρώτες μέρες είναι μια σημαντική περίοδος, κατά την οποία θα παρακολουθείς το μωρό σου και θα μάθεις να διαβάζεις τα σημάδια της πείνας του. Τα σημάδια, δηλαδή, με τα οποία το μωρό σου σού δείχνει ότι πεινάει πριν γίνει πάρα πολύ ανήσυχο. Το κλάμα είναι το τελευταίο σημάδι πείνας και υποδεικνύει ότι το μωρό σου πεινάει πάρα πολύ. Με το να ανταποκρίνεσαι στα πρώτα σημάδια πείνας, θα δεις ότι είναι πιο εύκολο να θηλάζεις το μωρό σου, καθώς όσο περισσότερο αναστατωμένο είναι, τόσο πιο δύσκολο είναι να το ηρεμήσεις και να προσκολληθεί στο στήθος για να θηλάσει.

Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, το μέγεθος του στομάχου του μωρού σου αυξάνεται παράλληλα με την αύξηση στην παραγωγή σου. Κατά τη διάρκεια της πρώτης εβδομάδας, το μέγεθος του στομάχου του μωρού σου θα αυξηθεί σε περίπου 30-60ml ανά γεύμα, ενώ μετά την 4η μέρα, το μωρό σου θα καταναλώνει περίπου 300-600ml μητρικού γάλακτος την ημέρα.

Τα σημάδια πείνας αρχίζουν σταδιακά να γίνονται πιο προφανή, καθώς το μωρό πεινάει και είναι ανήσυχο όλο και περισσότερο.[xvi] Αν και φαίνεται να έχεις «μόλις θηλάσει», το στομάχι του μωρού σου είναι ακόμη μικρό, και το μοναδικό γάλα σου, το οποίο είναι ιδανικά σχεδιασμένο για το μωρό σου, είναι αρκετά εύπεπτο από τον οργανισμό του. Επίσης, μετράμε τον χρόνο «μεταξύ» των περιόδων θηλασμού από την έναρξη της μιας περιόδου θηλασμού έως την έναρξη της επόμενης. Επομένως, κάποια μωρά μπορεί να θηλάζουν για 45 λεπτά και μετά να θελήσουν να θηλάσουν ξανά μόλις 45 λεπτά αφότου τα αφήσετε να κοιμηθούν. Αυτό δεν θα κρατήσει πολύ! Στη συνέχεια, ακολουθούν οι ενδείξεις ότι το μωρό σου αρχίζει να πεινάει:

• Διακριτικές ενδείξεις (αρχικά αιτήματα/πρώιμα σημάδια πείνας): Οι βολβοί των ματιών κινούνται πίσω από τα βλέφαρα, τα βλέφαρα πεταρίζουν πριν να ανοίξουν, το στόμα και τα χείλη κινούνται, υπάρχει μια μικρή ανησυχία, φέρνουν τις γροθιές στο στόμα, καθώς κι άλλα σημάδια αυξανόμενης εγρήγορσης.
• Λιγότερο διακριτικές ενδείξεις (ευδιάκριτα αιτήματα/ενδιάμεσα σημάδια πείνας): αυξημένη σωματική δραστηριότητα, όπως το να γυρνάει το κεφάλι του από τη μια μεριά όταν το ακουμπάς στο μάγουλο, να μουρμουρίζει με ελαφρύ κλάμα.
• Φανερά σημάδια (απαιτήσεις/τελευταία σημάδια πείνας): ένταση στο σώμα και το στόμα, πιο γρήγορη αναπνοή, το μωρό αρχίζει να κλαίει.

Αν ανταποκρίνεσαι στα πρώτα σημάδια πείνας του μωρού σου, είναι πολύ πιθανό να δεχτεί το στήθος ήρεμα και εύκολα. Αν περιμένεις μέχρι η πείνα του μωρού σου να το αναστατώσει (και να κλάψει), τότε το μωρό θα δυσκολευτεί στην προσκόλληση, και εσύ ίσως χρειαστεί να ηρεμήσεις το μωρό σου πριν το θηλάσεις. Ο θηλασμός θα είναι πιο εύκολος αν ανταποκρίνεσαι στα πρώτα σημάδια πείνας του μωρού σου αντί να περιμένεις να απαιτήσει τον θηλασμό.

Πόσο συχνά πρέπει να θηλάζω το μωρό μου τις πρώτες εβδομάδες;

Μετά την πρώτη βδομάδα, τα μωρά εξακολουθούν να χρειάζονται να θηλάζουν όταν δείχνουν σημάδια πείνας. Οι θερμιδικές τους ανάγκες συνεχίζουν να αυξάνονται. Μέσα στον επόμενο μήνα με 6 εβδομάδες ζωής και κάτω από φυσιολογικές συνθήκες η εδραίωση της παραγωγής σου θα έχει γίνει. Σύμφωνα με έρευνα, η ποσότητα του γάλακτος που τα μωρά λαμβάνουν αυξάνεται κυρίως κατά τη διάρκεια των πρώτων 3 εβδομάδων της ζωής τους. Με το να θηλάζεις το μωρό σου κάθε φορά που δείχνει σημάδια πείνας, η παραγωγή σου θα αυξάνεται για να καλύψει τις ανάγκες του μωρού σου. (Μπορείς να διαβάσεις το άρθρο «Παίρνει το Μωρό μου Αρκετό Γάλα;» για περισσότερες πληροφορίες).

Θα υπάρξουν περίοδοι που το μωρό σου θα φαίνεται να θέλει να θηλάζει πιο συχνά. Αυτό είναι κάτι απολύτως φυσιολογικό. Πολλοί ονομάζουν αυτές τις περιόδους «άλματα ανάπτυξης» ή «αναπτυξιακά άλματα». Όπως και να το πεις, η αύξηση στη συχνότητα θηλασμού του μωρού σου θα οδηγήσει στην εδραίωση της παραγωγής σου και ο θηλασμός θα ηρεμεί και θα ανακουφίζει το μωρό σου.

Μέχρι το μωρό σου να γίνει 2-3 εβδομάδων, θα πίνει 60-90ml γάλακτος σε κάθε θηλασμό, ενώ θα πίνει περίπου 450-750ml γάλακτος καθημερινά. Μετά τις τρεις πρώτες εβδομάδες, το μωρό σου θα μειώσει ρυθμό, αν και η πρόσληψη γάλακτος θα συνεχίζει να αυξάνεται λίγο τις επόμενες δύο εβδομάδες.

Μέχρι το τέλος του πρώτου μήνα, το μωρό σου θα πίνει κατά μέσο όρο 750-1000ml γάλακτος καθημερινά, αν και κάποια μωρά πίνουν λιγότερο και κάποια περισσότερο, κάτι που είναι στο πλαίσιο του φυσιολογικού. Ας σημειωθεί ότι αυτό συμπεριλαμβάνει και τους νυχτερινούς θηλασμούς. Πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι κατά τις πρώτες εβδομάδες και μήνες της ζωής τους, πολλά μωρά θηλάζουν πιο συχνά μεταξύ 21:00 με 03:00, και μπορούν να λάβουν περίπου το 20% των συνολικών τους ημερήσιων θερμιδικών αναγκών τη νύχτα. Μέσα σε ένα 24ωρο, το μωρό μεταξύ ενός και έξι μηνών μπορεί να λάβει 90-300ml ανά γεύμα, ενώ η ποσότητα του γάλακτος μπορεί να ποικίλει αναλόγως την ώρα της μέρας.

Πόσο συχνά πρέπει να θηλάζω το μωρό μου τους πρώτους έξι μήνες;

Κάθε μωρό είναι διαφορετικό αλλά και κάθε μητέρα είναι διαφορετική. Κάποιες μητέρες έχουν μεγαλύτερη «χωρητικότητα αποθήκευσης» στον αδένα του μαστού τους από άλλες μητέρες, οπότε ένα μωρό μπορεί να πίνει περισσότερο γάλα σε κάθε γεύμα θηλασμού από κάποιο άλλο, το οποίο σημαίνει πως το μωρό σου όταν πίνει μόνο από το γάλα σου (και καθόλου άλλα υγρά, όπως νερό) συνήθως θα θηλάζει γύρω στις 8 φορές το 24ωρο, με έναν μέσο όρο που κυμαίνεται από 4 έως 13 φορές. Κάποια μωρά θηλάζουν πιο γρήγορα και πιο αποτελεσματικά, ενώ άλλα απολαμβάνουν ένα χαλαρό τάισμα. Κάθε μωρό είναι διαφορετικό και όλα τα μωρά αλλάζουν καθώς μεγαλώνουν. Πολλά μωρά, τα οποία αρχίζουν να θηλάζουν πολύ συχνά τον πρώτο μήνα της ζωής τους, θηλάζουν λιγότερο συχνά όσο η ικανότητά τους να θηλάζουν γίνεται πιο αποτελεσματική και όσο η παραγωγή της μητέρας αυξάνεται για να ανταποκριθεί στις ανάγκες τους.

Αφού ξεπεράσει την αρχική φάση υπνηλίας μετά τον τοκετό και το μωρό σου θηλάζει πλέον καλά, άφησε το ίδιο το μωρό σου να σε καθοδηγήσει. Το ρολόι δεν μπορεί να ξέρει πότε το μωρό σου πεινάει. Μόνο το μωρό σου το ξέρει αυτό. Να θυμάσαι πως θηλάζοντας προσφέρεις στο μωρό σου τροφή, ενυδάτωση και τον εαυτό σου-την αγκαλιά της μητέρα του. Και τα τρία αυτά είναι πολύ σημαντικά για το μωρό σου. Κάποιες φορές μπορεί να πεινάει, κάποιες άλλες μπορεί να διψάει, ενώ όλες τις φορές θα αποζητάει το να είναι κοντά με σένα. Ο θηλασμός είναι το ίδιο σημαντικός όσον αφορά στην εκπλήρωση της ανάγκης για επαφή όσο και της ανάγκης για τροφή. Όπως το θέτει και ένας ιατρικός ερευνητής: «Ένα μωρό που θηλάζει το στήθος της μητέρας του δεν λαμβάνει μόνο την τροφή του, αλλά συμμετέχει ενεργά σε έναν δυναμικό, αμφίδρομο, βιολογικό διάλογο. Πρόκειται για μια διαδικασία κατά την οποία λαμβάνουν χώρα σωματικές, βιοχημικές, ορμονικές και ψυχοκοινωνιολογικές ανταλλαγές».[xvii] Χτίζεις έναν δεσμό με το μωρό σου, μαθαίνοντάς του πώς να δημιουργεί σχέσεις, λαμβάνοντας βιοχημικά μηνύματα που βοηθούν το σώμα σου να γίνει πιο ανθεκτικό απέναντι σε διάφορες ασθένειες, προσφέροντάς του ανοσολογικά στοιχεία που θα το βοηθήσουν με τη σειρά του να αντιμετωπίσει πολλές ασθένειες, βοηθώντας στην ανάπτυξη του εγκεφάλου του τόσο χάρη σε κάποια συστατικά που υπάρχουν στο γάλα σου όσο και χάρη στη μεταξύ σας αλληλεπίδραση, ταΐζοντάς το, αλλά και πόσα άλλα ακόμη μόνο και μόνο δημιουργώντας αυτή τη μοναδική σύνδεση μεταξύ σας!

Πρέπει να θηλάζω το μωρό μου τη νύχτα;

Ναι, οι νυχτερινοί θηλασμοί είναι πολύ σημαντικοί και σε βοηθούν να χτίσεις την παραγωγή σου, να εδραιώσεις τη σχέση του θηλασμού, αλλά και βοηθούν το μωρό σου να ξεκινήσει να αναπτύσσεται σωστά. Είναι φυσιολογικό για όλα τα νεογέννητα να ξυπνούν ή/και να θηλάζουν τη νύχτα, είτε θηλάζουν είτε πίνουν τυποποιημένο γάλα, είτε ξεκινούν νωρίς τις στέρεες τροφές είτε γύρω στους έξι μήνες, όπως συστήνεται από τον ΠΟΥ, την Αμερικάνικη Παιδιατρική Ακαδημία και άλλους δημόσιους οργανισμούς υγείας απ’ όλον τον κόσμο. Μια μελέτη, στην οποία συμμετείχαν περισσότερα από 700 μωρά μεταξύ 6-12 μηνών, έδειξε ότι περίπου το 80% αυτών ξυπνούσαν τουλάχιστον μια φορά κατά τη διάρκεια της νύχτας ακόμη κι αν δεν ξυπνούσαν για να φάνε, ενώ δεν υπήρχε καμία διαφορά μεταξύ των μωρών που σιτίζονταν με τυποποιημένο γάλα με αυτά που σιτίζονταν μόνο με μητρικό γάλα ως προς τις φορές που αυτά ξυπνούσαν τη νύχτα.[xviii]

Η πείνα είναι ένας από τους λόγους που τα μωρά ξυπνούν τη νύχτα. Η πέψη του ανθρώπινου γάλακτος διαρκεί περίπου 1,5 ώρα, καθώς είναι μοναδικά σχεδιασμένο να απορροφάται από το γαστρεντερικό και νεφρικό σύστημα του μωρού σου. Σύμφωνα με έρευνα, κατά τη διάρκεια των πρώτων βδομάδων και μηνών, πολλά μωρά θηλάζουν περισσότερο μεταξύ τις 21:00 και 03:00, ενώ λαμβάνουν περίπου το 20% των συνολικών ημερήσιων διατροφικών θερμιδικών αναγκών τους τη νύχτα. Να θυμάσαι, όμως, πως αυτό το στάδιο δεν θα διαρκέσει για πολύ!

Σύμφωνα με έρευνα, η χορήγηση τυποποιημένου γάλακτος δεν είχε κάποια διαφορά στις νυχτερινές αφυπνίσεις, όπως κι η εισαγωγή στερεών τροφών, όπως δημητριακών. Δεν είναι το είδος της τροφής που λαμβάνει ένα μωρό που κάνει τη διαφορά όταν συγκρίνουμε τις συνήθειες ύπνου των μωρών με αυτές των ενηλίκων. Είναι, απλώς, το γεγονός ότι τα μωρά δεν έχουν κατακτήσει ακόμη αυτό το αναπτυξιακό ορόσημο.

Η έρευνα αναφέρει ότι καθώς τα μωρά μεγαλώνουν, έχουν την τάση να ξυπνάνε και να χρειάζονται να θηλάσουν λιγότερο συχνά. Ίσως σου φανεί ανακουφιστικό να γνωρίζεις ότι οι θηλάζουσες μητέρες και οι σύντροφοί τους γενικά κοιμούνται περισσότερο (περίπου 45 λεπτά περισσότερο ανά νύχτα) και έχουν καλύτερη ποιότητα ύπνου (βρίσκονται περισσότερη ώρα σε βαθύ ύπνο) από μητέρες που δίνουν τυποποιημένο γάλα στα μωρά τους.

Αν και πολλοί γονείς θέλουν τα μωρά τους να κοιμούνται όλο το βράδυ, αυτό είναι αρκετά ασυνήθιστο. Ακόμη, μπορεί και να είναι επικίνδυνο μέχρι το μωρό να μεγαλώσει λίγο. Σύμφωνα με μια έρευνα σχετικά με το Σύνδρομο του Αιφνίδιου Βρεφικού Θανάτου (ΣΑΒΘ), τα μωρά που ξυπνάνε περισσότερο τη νύχτα, ενδέχεται να έχουν μεγαλύτερη προστασία έναντι του ΣΑΒΘ.[xix],[xx],[xxi] Περισσότερες έρευνες χρειάζονται για να καθορίσουν όλους τους παράγοντες που ευθύνονται γι’ αυτό το γεγονός. Παρ’ όλα αυτά, γνωρίζουμε ότι ο θηλασμός αποτελεί ένα πολύ σημαντικό μέσο προστασίας του μωρού σου απέναντι στο ΣΑΒΘ. Μια αναλυτική ανασκόπηση που περιλάμβανε 288 μελέτες σχετικά με τον ΣΑΒΘ και τον θηλασμό, καθώς και μια μετα-ανάλυση 18 ερευνών έδειξαν ότι ο θηλασμός προστατεύει τα μωρά από το ΣΑΒΘ, ενώ ο αποκλειστικός θηλασμός αυξάνει αυτή την προστατευτική επίδραση.[xxii]

Σαφώς, προσφέρεις στο μωρό σου το καλύτερο ξεκίνημα στη ζωή του θηλάζοντάς το. Οι νυχτερινοί θηλασμοί είναι ένα μέρος μόνο από αυτό το δώρο, αν και όλοι γνωρίζουμε πόσο δύσκολο μπορεί αυτό να είναι! Αν δυσκολεύεσαι να αντιμετωπίσεις την κούραση, οι Σύμβουλοι της La Leche League μπορούν να σου δώσουν χρήσιμες πληροφορίες και ιδέες σχετικά με το πώς να ομαλοποιήσεις τη διάρκεια του ύπνου σου. Βρες την κοντινότερη Σύμβουλο στην περιοχή σου εδώ.

Δεν είμαι σίγουρη αν το γάλα μου είναι αρκετό. Το μωρό μου είναι τόσο ανήσυχο! Πώς μπορώ να αυξήσω την παραγωγή μου;

Αρχικά, είναι πολύ συχνό το στήθος να σταματάει να πρήζεται μετά τις πρώτες βδομάδες (ή κάποιες φορές και νωρίτερα). Αν θηλάζεις το μωρό σου 8-12 φορές το 24ωρο, το μωρό σου έχει πολλές βρεγμένες και λερωμένες πάνες, παίρνει βάρος όπως αναμένεται και ακολουθεί τα αναπτυξιακά ορόσημα, απόλαυσε αυτό το αίσθημα. Αυτό σημαίνει ότι το σώμα σου γνωρίζει πλέον ποια είναι η κατάλληλη ποσότητα γάλακτος για να παράγει! Με απλά λόγια, συνέχισε να θηλάζεις το μωρό σου σύμφωνα με τα σημάδια πείνας του και το σώμα σου θα γνωρίζει πόσο γάλα χρειάζεται να παράγει.

Επιπλέον, αν το μωρό σου γίνεται ανήσυχο, υπάρχουν πολλοί λόγοι που αυτό μπορεί να συμβαίνει πέραν της μειωμένης παραγωγής. Αναρωτήσου αν το μωρό σου έχει αρκετές βρεγμένες και λερωμένες πάνες. Αν έχει τον αναμενόμενο αριθμό πανών για την ηλικία του, μπορεί οι λόγοι της ανησυχίας του να είναι άλλοι. Τα μωρά γίνονται πιο ανήσυχα λόγω οδοντοφυΐας, λόγω μυϊκής καταπόνησης κατά την προσπάθεια τους να μάθουν πώς να σηκώνουν διάφορα αντικείμενα, πώς να μπουσουλούν ή εξαιτίας άλλων γεγονότων που συμβαίνουν μέσα στην καθημερινότητά τους. Η συζήτηση με μια Σύμβουλο της La Leche League Greece μπορεί να είναι χρήσιμη, καθώς μπορεί να σε βοηθήσει να διερευνήσεις τι συμβαίνει, να βρεις πιθανές αιτίες για την ανησυχία του μωρού σου αλλά και να σου προσφέρει χρήσιμες πληροφορίες που μπορεί να σε βοηθήσουν στην αντιμετώπιση των προκλήσεων που αντιμετωπίζεις .

Οι γύρω μου μού λένε πως κακομαθαίνω το μωρό μου με το να το θηλάζω τόσο συχνά. Ποια είναι η κατάλληλη συχνότητα;

Σε αυτή την ηλικία, τα μωρά δεν μπορούν να κακομάθουν, καθώς δεν έχουν μάθει να απαιτούν ή επιθυμούν ακόμη πράγματα- έχουν απλώς ανάγκες. Κι έχουν έναν μόνο τρόπο να επικοινωνήσουν τις ανάγκες τους: με τα σημάδια πείνας ή το κλάμα τους. Κι αυτές οι ανάγκες σχετίζονται με την πείνα ή κάποιου είδους δυσφορία. Ακόμη κι η ανάγκη του για εσένα παραμένει ανάγκη, όχι επιθυμία.

Όπως ειπώθηκε παραπάνω, να θυμάσαι ότι θηλάζοντας το μωρό σου τού προσφέρεις τόσο τροφή και ενυδάτωση όσο κι εσένα. Και αυτά τα τρία είναι πολύ σημαντικά για το μωρό σου. Κάποιες φορές θα πεινάει, κάποιες άλλες θα διψάει, αλλά όλες τις φορές θα χρειάζεται να βρίσκεται κοντά σου. Ο θηλασμός έχει να κάνει τόσο με την εκπλήρωση αυτής της ανάγκης για εγγύτητα όσο και με τη θρέψη.

Αναφέρθηκε επίσης προηγουμένως: «Ένα μωρό που θηλάζει το στήθος της μητέρας του δεν λαμβάνει μόνο την τροφή του, αλλά συμμετέχει ενεργά σε έναν δυναμικό, αμφίδρομο, βιολογικόδιάλογο. Πρόκειται για μια διαδικασία κατά την οποία λαμβάνουν χώρα σωματικές, βιοχημικές, ορμονικές και ψυχοκοινωνιολογικές ανταλλαγές».[xvii] Χτίζεις έναν δεσμό με το μωρό σου, μαθαίνοντάς του πώς να δημιουργεί σχέσεις, λαμβάνοντας βιοχημικά μηνύματα που βοηθούν το σώμα σου να γίνει πιο ανθεκτικό απέναντι σε διάφορες ασθένειες, προσφέροντάς του ανοσολογικά στοιχεία που θα το βοηθήσουν με τη σειρά του να αντιμετωπίσει πολλές ασθένειες, βοηθώντας στην ανάπτυξη του εγκεφάλου του τόσο χάρη σε κάποια συστατικά που υπάρχουν στο γάλα σου όσο και χάρη στη μεταξύ σας αλληλεπίδραση, ταΐζοντάς το, αλλά και πόσα άλλα ακόμη μόνο και μόνο δημιουργώντας αυτή τη μοναδική σύνδεση μεταξύ σας! Άφησε τον εαυτό σου ελεύθερο να ανταποκρίνεται στις ανάγκες του μωρού σου, είτε είναι σωματική ανάγκη είτε συναισθηματική. Πολύ πιο σύντομα απ’ ό,τι νομίζεις, το μωρό σου θα αναζητήσει την ανεξαρτησία του και θα στραφεί στην εξερεύνηση του κόσμου γύρω του χωρίς εσένα.

Γιατί το μωρό μου θέλει ξαφνικά να θηλάζει τόσο συχνά;

Η σωματική και νοητική ανάπτυξη του μωρού κατά τον πρώτο χρόνο της ζωής του δεν διαγράφει μια ευθεία γραμμή, αντιθέτως γίνεται με άλματα και εξάρσεις με ενδιάμεσες παύσεις. Οι δύο πρώτες εβδομάδες της ζωής ενός μωρού είναι η περίοδος που σημειώνεται η πιο ραγδαία ανάπτυξη για τον πρώτο χρόνο ζωής του. Μέχρι περίπου και την 5η βδομάδα, το μωρό σου προσπαθεί να ρυθμίσει την παραγωγή σου και εξασκεί την ικανότητά του στον θηλασμό, ενώ τις επόμενες εβδομάδες εστιάζει στην ταχεία ανάπτυξή του. Ίσως υπάρχουν μέρες που φαίνεται ότι δεν κάνει τίποτα άλλο απ’ το να θηλάζει! Ευτυχώς, κάθε φορά που θηλάζεις το μωρό σου, δίνεται ερέθισμα στο στήθος να παράγει περισσότερο γάλα.

Μετά από τους δύο πρώτους μήνες, ίσως υπάρξουν φορές που το μωρό σου θα φαίνεται ότι έχει αυξήσει τη συχνότητα που θηλάζει ή ίσως και να εκδηλώνει μεγαλύτερη ανησυχία. Κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους (όπως επίσης και σε άλλες περιόδους ανάπτυξης), το μωρό σου έχει ανάγκη από περισσότερα γεύματα ή παρουσιάζει περισσότερη ανησυχία. Κάποιοι αναφέρονται σε αυτές τις περιόδους ως «άλματα ανάπτυξης» ή «αναπτυξιακά άλματα». Γενικά, αυτές είναι περίοδοι που το μωρό σου περνά σε κάποιο άλλο αναπτυξιακό στάδιο, είτε αφορά σε νοητικές ή κινητικές δεξιότητες. Μπορεί να παρατηρείς ότι θέλει να θηλάζει συνεχώς κάποιες μέρες πριν μάθει να μπουσουλάει, να στηρίζεται στα πόδια του ή να περπατάει. Ίσως δεις αυτή την επιπλέον ανάγκη για θηλασμό να εμφανίζεται όταν είναι πολύ ενεργό νοητικά, όταν προσπαθεί να μπαμπαλίσει ή όταν προσπαθεί να «μιλήσει» μαζί σου.

Ένα ακόμη αναπτυξιακό γεγονός που ίσως αυξήσει τη συχνότητα με την οποία θηλάζει το μωρό σου είναι η οδοντοφυΐα. Κι αυτό επειδή η οδοντοφυΐα μπορεί να προκαλεί πόνο στο στόμα και τα ούλα του μωρού σου. Το γάλα σου περιέχει συστατικά που δρουν ως παυσίπονα, ενώ η πράξη του θηλασμού αυτή καθ’ εαυτή απελευθερώνει ενδορφίνες, που βοηθούν στην καταπολέμηση του πόνου που αισθάνεται το μωρό σου. (Αυτό είναι χρήσιμο κι όταν το μωρό σου κάνει ένα εμβόλιο και χρειάζεται ανακούφιση από τον πόνο).

Αν το μωρό σου είναι περίπου έξι μηνών, η αύξηση στη συχνότητα των θηλασμών μπορεί να υποδεικνύει ότι είναι έτοιμο για στερεές τροφές. Μπορεί να καθίσει χωρίς στήριξη; Μπορεί να πιάσει μικρά αντικείμενα χρησιμοποιώντας τον αντίχειρα και τον δείκτη του χεριού του; Αν προσπαθήσεις να βάλεις κάτι στο στόμα του, το σπρώχνει προς τα έξω με τη γλώσσα του; Αν η απάντηση για τις πρώτες δύο ερωτήσεις που έδωσες είναι «Ναι» και «Όχι» για την τρίτη ερώτηση, τότε το μωρό σου φαίνεται ότι είναι έτοιμο για στερεές τροφές (και να αρχίσει το ταξίδι του αποθηλασμού). Μπορείς να βρεις χρήσιμες πληροφορίες σχετικά με την εισαγωγή στερεών τροφών αναζητώντας στο ευρετήριο το λήμμα «στερεές τροφές» ή σε προηγούμενα άρθρα μας, κάνοντας κλικ εδώ κι εδώ.

Έχω υπερπαραγωγή; Το μωρό μου πνίγεται ενώ θηλάζει! Μήπως να θηλάζω λιγότερο συχνά;

Αν και πολλές μητέρες παράγουν πολύ γάλα, μπορεί να υπάρχουν άλλοι παράγοντες εξαιτίας των οποίων το μωρό πνίγεται ενώ θηλάζει, και αυτοί πρέπει να αποκλειστούν πρώτα. Κάποιες φορές, το να πνίγεται το μωρό είναι αποτέλεσμα μη επαρκούς συντονισμού του θηλασμού και της κατάποσης. Άλλες φορές μπορεί να οφείλεται σε κοντό χαλινό, προβλήματα στην τοποθέτηση, αναπνευστικά προβλήματα ή συμφόρηση.  Είναι σημαντικό να αποκλείσετε πρώτα όλες τις άλλες πιθανές αιτίες προτού προσπαθήσεις να μειώσεις την παραγωγή σου, γιατί αν η υπερπαραγωγή δεν είναι η αιτία, το μωρό σου θα συνεχίσει να έχει προβλήματα και θα αρχίσει να χάνει βάρος.

Ένα από τα πρώτα πράγματα που μπορείς να δοκιμάσεις σε αυτή την περίπτωση είναι αλλαγές στην τοποθέτηση του μωρού στο στήθος. Ορισμένες στάσεις φαίνεται να δημιουργούν περισσότερα προβλήματα σε κάποια μωρά, επομένως το να δοκιμάσεις μια διαφορετική στάση μπορεί να κάνει μεγάλη διαφορά. Για παράδειγμα, πολλές μητέρες έχουν παρατηρήσει ότι η ημικλινής στάση με το μωρό μπρούμυτα στο στήθος τους (laid-back ή Biological Nurtuting®) είναι αρκετά βοηθητική, καθώς προσφέρει περισσότερο έλεγχο στο μωρό όσον αφορά στη ροή του γάλακτος και το διευκολύνει να συντονίσει καλύτερα τον θηλασμό, την κατάποση και την αναπνοή.

Μπορεί επίσης να είναι σημαντικό να εξεταστεί το μωρό σου για αγκυλογλωσσία λόγω βραχέως χαλινού γλώσσας ή χαλινού άνω χείλους, καθώς αυτά μπορεί να δυσκολεύουν τη σωστή προσκόλληση του μωρού σου στο στήθος.

Πρωτότυπο άρθρο από La Leche League International: Frequency of Feeding

Βιβλιογραφία/Παραπομπές:

[i] Lawrence, R. A., & Lawrence, R. M. (2016). Breastfeeding: A Guide for the Medical Profession (8th Ed.). Philadelphia, PA: Elsevier.

[ii] Cobb, M. A., & Chiu, S.-H. (2012). Breastfeeding frequency during the first 24 hours of life for the normal newborn. Journal of Obstetric, Gynecologic, & Neonatal Nursing 41, S146. DOI: 10.1111/j.1552-6909.2012.01362.x

[iii] Mohrbacher, N. (2010). Breastfeeding answers made simple: A guide for helping mothers. Amarillo, TX: Hale.

[iv] Watt, J., & Mead, J. (2013). What paediatricians need to know about breastfeeding. Paediatrics and Child Health 23(8), 362-366.

[v] Cohen, S. M. (2006). Jaundice in the full-term newborn. Pediatric Nursing 32(3), 202-208.

[vi] Csont, G. L., Groth, S., Hopkins, P. & Guillet, R. (2014). An evidence-based approach to breastfeeding neonates at risk for hypoglycemia. Journal of Obstetric, Gynecologic, & Neonatal Nursing 43, 71-81. DOI: 10.1111/1552-6909.12272

[vii] Kent, J. C., Prime, D. K., & Garbin, C. P. (2012). Principles for maintaining or increasing breast milk production. Journal of Obstetric, Gynecologic, & Neonatal Nursing 41, 114-121. DOI: 10.1111/j.1552-6909.2011.01313.x

[viii] American Academy of Family Physicians (AAFP). (2018). Breastfeeding, Family Physicians Supporting (Position Paper). Downloaded 17. January 2018 from https://www.aafp.org/about/policies/all/breastfeeding-support.html

[ix] American Academy of Pediatrics Subcommittee on Hyperbilirubinemia. (2004). Clinical practice guidelines: Management of hyperbilirubinemia in the newborn infant 35 or more weeks of gestation. Pediatrics 114(1), 297-316. DOI: 10.1542/peds.114.1.297

[x] National Institute for Health and Care Excellence (NICE). (2010/2016). Jaundice in newborn babies under 28 days: Clinical guideline. Downloaded 11. February 2018 from http://www.nice.org.uk/guidance/cg98

[xi] Nader, S. S., Nader, P. D. J. H., Dolvitsch, D. F., & Chinazzo, H. R. (2012). Association between delayed passage of meconium and neonatal jaundice in an university hospital in Brazil. Archives of Disease in Childhood 97(Suppl 2), A378: 1328. DOI: 10.1136/archdischild-2012-302724.1328

[xii] Gartner, L. M., & Herschel, M. (2001). Jaundice and breastfeeding. Pediatric Clinics of North America 48(2), 389-399.

[xiii] Bramuzzo, M., & Davanzo, R. (2010). Neonatal jaundice and breastfeeding reputation. Journal of Human Lactation 26(4), 362. DOI: 10.1177/08900334410384874

[xiv] Seagraves, K., Brulte, A., McNeely, K., & Pritham, U. (2013-2014). Supporting breastfeeding to reduce newborn readmissions for hyperbilirubinemia. Nursing for Women’s Health 17(6), 498-507.

[xv] Mulder, P. J., Johnson, T. S., & Baker, L. C. (2010). Excessive weight loss in breastfed infants during the postpartum hospitalization. Journal of Obstetric, Gynecologic, and Neonatal Nursing 39,15-26. DOI: 10.1111/j.1552-6909.2009.01085.x

[xvi] Wiessinger, D., West, D., & Pitman, T. (2010). The Womanly Art of Breastfeeding (8th ed.). New York: Ballantine Books

[xvii] Raju, T. N. K. (2011). Breastfeeding is a dynamic biological process—Not simply a meal at the breast. Breastfeeding Medicine 6(5), 257-259. DOI: 10.1089/bfm.2011.0081

[xviii] Brown, A., & Harries, V. (2015). Infant sleep and night feeding patterns during later infancy: Association with breastfeeding frequency, daytime complementary food intake, and infant weight. Breastfeeding Medicine 10(5), 246-252. DOI: 10.1089/bfm.2014.0153

[xix] Horne, R. S. C., Parslow, P. M., Ferens, D., Watts, A.-M., & Adamson, T. M. (2004). Comparison of evoked arousability in breast and formula fed infants. Archives of Disease in Childhood 89, 22-25.

[xx] Sawaguchi, T., Franco, P., Kato, I., Shimizu, S., Kadhim, H., Groswasser, J., . . . Kahn, A. (2002). From epidemiology to physiology and pathology: Apnea and arousal deficient theories in sudden infant death syndrome (SIDS)—with particular reference to hypoxic brainstem gliosis. Forensic Science International 130S, S21-S29.

[xxi] Kinney, H. C., & Thach, B. T. (2009). The sudden infant death syndrome. New England Journal of Medicine 361, 795-805.

[xxii] Hauck, F. R., Thompson, J. M. D., Tanabe, K. O., Moon, R. Y., & Vennemann, M. M. (2011). Breastfeeding and reduced risk of sudden infant death syndrome: A meta-analysis. Pediatrics 128(1), 103-112. DOI: 10.1542/peds.2010-3000

Μετάφραση, Προσαρμογή & Επιμέλεια: Έλενα Γκίκα, Αμαλία Γιαννοπούλου & Βίκυ Μπαζούλα Παπαδάκη, Σύμβουλοι Θηλασμού La Leche League International