Μαστίτιδα και πόνος στον μαστό

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Αισθάνεστε πόνο ή ευαισθησία στο στήθος, παρατηρείτε αλλαγή του χρώματος σε μια περιοχή του μαστού ή αισθάνεστε ένα σκληρό σημείο ή ένα μικρό εξόγκωμα. Τι συμβαίνει; Μπορεί να πρόκειται για μαστίτιδα; Όποιος και αν είναι ο λόγος για τον πόνο στον μαστό:

• Θηλάζετε όσο συχνά επιθυμεί το μωρό σας.
• Ξεκουραστείτε.
• Εφαρμόστε πάγο ή ψυχρά επιθέματα στην ευαίσθητη περιοχή.
• Αν έχετε υπερφόρτωση μαστών, μπορείτε να εφαρμόσετε την τεχνική της λεμφικής παροχέτευσης – ένα πολύ απαλό, ελαφρύ αλλά σταθερό άγγιγμα, με τις άκρες των δακτύλων να ακουμπούν στο δέρμα στην περιοχή της μασχάλης και στο πάνω μέρος του θώρακα. Για να δείτε επίδειξη του μασάζ λεμφικής παροχέτευσης, μπορείτε να παρακολουθήσετε αυτό το βίντεο.
• Σε συνεννόηση με τον επαγγελματία υγείας σας, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ιβουπροφαίνη (Advil®, Nurofen®…) εναλλάξ με ακεταμινοφαίνη/παρακεταμόλη (Tylenol®, Panadol®…).

Οι ειδικοί του θηλασμού θεωρούσαν ότι φαινόμενα όπως η μαστίτιδα, οι φραγμένοι πόροι, οι φυσαλίδες γάλακτος (ή πομφόλυγες) και τα αποστήματα, αποτελούσαν ξεχωριστά προβλήματα του μαστού. Σήμερα, όμως, διατυπώνεται η άποψη ότι αποτελούν στάδια της διαδικασίας φλεγμονής, δηλαδή της αντίδρασης του οργανισμού σε μια απειλή. Η Ακαδημία Ιατρικής του Θηλασμού (ABM) έχει αναθεωρήσει το πρωτόκολλό της και εξηγεί την εν λόγω διαδικασία: ABM Protocol #36.pdf: Το φάσμα της μαστίτιδας. Οι πληροφορίες στο παρόν άρθρο βασίζονται στο εν λόγω πρωτόκολλο της ΑΒΜ. [1]

ΦΡΑΓΜΕΝΟΙ ΠΟΡΟΙ

Το γάλα ρέει μέσα από ένα σύστημα μικροσκοπικών σωλήνων-των γαλακτοφόρων πόρων-στο στήθος σας, οι οποίοι συμπιέζονται εύκολα. Όταν παράγεται περισσότερο γάλα από αυτό που πίνει το μωρό σας (για παράδειγμα αν κάνετε άντληση επιπλέον του θηλασμού) ή όταν ένα στενό σουτιέν ή μια τιράντα συμπιέζει το στήθος σας, μπορεί να προκληθεί πίεση στην οποία το σώμα σας αντιδρά σαν να πρόκειται για απειλή. Φλεγμονώδη κύτταρα και υγρά σπεύδουν στην περιοχή για να συμβάλουν στην αποκατάσταση της βλάβης και στην καταπολέμηση των βακτηρίων. Το οίδημα που προκαλείται από αυτήν τη φλεγμονή πιέζει ορισμένους από τους γαλακτοφόρους πόρους, γεγονός που επιβραδύνει ή εμποδίζει την καλή ροή του γάλακτος. Το δέρμα σε αυτήν την περιοχή μπορεί να φαίνεται πιο σκούρο, κόκκινο ή ροζ από ό,τι συνήθως. Στο σκουρόχρωμο δέρμα, η ερυθρότητα μπορεί να μην εντοπίζεται τόσο εύκολα ή μπορεί να μην είναι καθόλου ορατή. Μπορεί να αισθάνεστε την περιοχή ζεστή στην αφή. Εάν δεν αντιμετωπιστεί η φλεγμονή, η περιοχή μπορεί να φλεγμαίνει ακόμη περισσότερο ή να μολυνθεί. Αυτό μπορεί να συμβεί κάθε φορά που το στήθος σας γεμίζει υπερβολικά. Πιθανοί παράγοντες για κάτι τέτοιο είναι, μεταξύ άλλων, οι εξής:

• Αποχωριστήκατε το μωρό σας για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από ό,τι συνήθως μεταξύ των θηλασμών.
• Το μωρό σας άρχισε να κοιμάται περισσότερο τη νύχτα.
• Το μωρό σας βγάζει δόντια, έχει βουλωμένη μύτη ή δεν αισθάνεται καλά και θηλάζει λιγότερο.

Η θεραπεία για τους φραγμένους πόρους και τη μαστίτιδα είναι παρόμοια. Μπορείτε, αν θέλετε, να δοκιμάσετε τις παρακάτω ιδέες:

• Θεωρήστε ότι είστε άρρωστη και ξεκουραστείτε! Επικεντρωθείτε στη φροντίδα του εαυτού σας, του στήθους και του μωρού σας.
• Εφαρμόστε πάγο ή ψυχρά επιθέματα στην πάσχουσα περιοχή.
• Λάβετε υπόψη ότι μπορεί να μη συνιστάται η άμεση χορήγηση αντιβιοτικών. Δεδομένου ότι δεν προκαλείται λοίμωξη από την αρχή, τα αντιβιοτικά μπορεί να ενθαρρύνουν την ανάπτυξη ανθεκτικών στελεχών βακτηρίων, με αποτέλεσμα να αυξηθούν οι πιθανότητές σας για υποτροπιάζουσα μαστίτιδα ή απόστημα στο μέλλον.
• Βεβαιωθείτε ότι θηλάζετε κατ’ απαίτηση του μωρού σας (σύμφωνα με τις ενδείξεις πείνας του) ώστε να μην αφήνετε άθελά σας να περνάει πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα μεταξύ των θηλασμών. Είναι πολύ σημαντικό να εξασφαλίζετε μια καλή ισορροπία μεταξύ των αναγκών του μωρού σας και του ρυθμού παραγωγής γάλακτος από το στήθος σας. Διαβάστε περισσότερα σχετικά με τη συχνότητα θηλασμών στο άρθρο μας “Πόσο συχνά πρέπει να θηλάζω;”.
• Αποφύγετε τις υπερβολικές αντλήσεις. Λόγω των επιπλέον αντλήσεων μπορεί να είναι δύσκολο για το στήθος σας να διατηρήσει την παραγωγή γάλακτος στο επίπεδο που αντιστοιχεί στις ανάγκες του μωρού σας.
• Ελέγξτε αν το μωρό ή το παιδί σας είναι σωστά τοποθετημένο και αν έχει καλή προσκόλληση στο στήθος. Με αυτόν τον τρόπο, το μωρό μπορεί να λάβει μεγαλύτερη ποσότητα από το γάλα σας.
• Αλλάζετε στάσεις όταν θηλάζετε το μωρό σας, ώστε να αισθάνεστε πιο άνετα και να συμβάλετε στην απομάκρυνση του γάλακτος από το στήθος. Αυτό το βίντεο που δείχνει φυσικές στάσεις θηλασμού μπορεί να σας φανεί χρήσιμο.
• Εάν φοράτε στηθόδεσμο, βεβαιωθείτε ότι έχει το κατάλληλο μέγεθος και στηρίζει το στήθος χωρίς να το σφίγγει. Αποφύγετε ρούχα ή τιράντες που σφίγγουν το στήθος, τον θώρακα και την περιοχή της μασχάλης.

Εάν αντιμετωπίζετε συχνά φραγμένους πόρους και δεν ανακουφίζεστε με τις παραπάνω συστάσεις, μπορεί να σας βοηθήσει η λήψη συμπληρώματος λεκιθίνης. Το συμπλήρωμα μπορεί να περιέχει λεκιθίνη ηλίανθου ή λεκιθίνη σόγιας, εφόσον δεν έχετε ευαισθησία ή αλλεργία στη σόγια ή στα γαλακτοκομικά. Δεν υπάρχουν ισχυρά επιστημονικά δεδομένα για το εν λόγω συμπλήρωμα. Περισσότερες πληροφορίες σχετικά μπορείτε να βρείτε στο πρωτόκολλο της ABM.

ΦΥΣΑΛΙΔΕΣ ΓΑΛΑΚΤΟΣ (ΠΟΜΦΟΛΥΓΕΣ)

Η φυσαλίδα γάλακτος, ή πομφόλυγα, είναι συνήθως μια επώδυνη λευκή κουκκίδα στη θηλή ή στη θηλαία άλω. Οφείλεται σε φλεγμονή του μαστού ή μαστίτιδα, η οποία στέλνει φλεγμονώδη κύτταρα από τους πόρους προς την επιφάνεια, όπου επικάθονται στην περιοχή της θηλής ή της θηλαίας άλω.

Οι φυσαλίδες αυτές αντιμετωπίζονται όπως κάθε άλλη πάθηση στο φάσμα της μαστίτιδας. Δεν προκαλούν πάντα πόνο και μπορεί να υποχωρήσουν σε διάστημα αρκετών εβδομάδων. Εάν έχετε μια επώδυνη φυσαλίδα γάλακτος:

• Εφαρμόστε πάγο ή ψυχρά επιθέματα.
• Συνεχίστε να θηλάζετε κατ’ απαίτηση του μωρού σας.
• Ακολουθήστε τις ίδιες συστάσεις με αυτές για τους φραγμένους πόρους.

Αποφύγετε να ανοίξετε τη φυσαλίδα μόνη σας. Μπορεί να σας ανακουφίσει σε κάποιον βαθμό, αλλά ενέχει επίσης τον κίνδυνο μόλυνσης, επιδείνωσης της φλεγμονής, καθώς και την πιθανότητα επανεμφάνισης. Αποφύγετε τη χρήση σαπουνιού ή άλλων καθαριστικών στη θηλή, διότι αυτό μπορεί να προκαλέσει δερματική βλάβη και πόνο.

Εάν αυτές οι προτάσεις δεν βοηθούν, ζητήστε βοήθεια από τον επαγγελματία υγείας σας, ο οποίος μπορεί να συνταγογραφήσει κρέμα στεροειδούς δράσης για να βοηθήσει το δέρμα να μαλακώσει και να ανοίξει, ώστε το γάλα να ρέει καλύτερα σε αυτήν την περιοχή.

ΜΑΣΤΙΤΙΔΑ

Η μαστίτιδα μπορεί να εμφανιστεί όταν μια περιοχή με φραγμένους πόρους εξακολουθεί να συμπιέζεται ή, γενικότερα, όταν το στήθος σας είναι υπερβολικά γεμάτο, με αποτέλεσμα να προκαλείται οίδημα και φλεγμονή. Αυτό δεν συμβαίνει επειδή καθυστέρησε ένας θηλασμός, αλλά εντάσσεται στο πλαίσιο μιας ευρύτερης διαδικασίας.

Η χρόνια υπερφόρτωση μαστών, οι υπερβολικές αντλήσεις ή η προσπάθεια για «άδειασμα του στήθους» αυξάνουν τον κίνδυνο μαστίτιδας. Στις περιοχές των μαστών όπου οι πόροι είναι συμπιεσμένοι, τα βακτήρια μπορεί να εγκατασταθούν και να προκληθεί λοίμωξη.

Είναι σημαντικό το μωρό σας να εξακολουθήσει να θηλάζει από την πάσχουσα πλευρά, ώστε να αποτραπεί η επιδείνωση της φλεγμονής και η πρόκληση αποστήματος. Δεν ισχύει ότι είναι βλαβερό για την υγεία του μωρού σας να θηλάζει ενόσω έχετε μαστίτιδα. Η μαστίτιδα δεν είναι μεταδοτική: δεν υπάρχει κίνδυνος για το μωρό σας με το να εξακολουθεί να θηλάζει. Ο θηλασμός σύμφωνα με τις ανάγκες του μωρού μπορεί να συμβάλει στη μείωση της φλεγμονής του μαστού σας.

Εάν έχετε μαστίτιδα, μπορείτε να δοκιμάσετε όλες τις συστάσεις της ενότητας για τους φραγμένους πόρους, καθώς και το παρακάτω πλάνο. Πολλά συμπτώματα φλεγμονής εξαφανίζονται χωρίς αντιβιοτικά εάν ακολουθήσετε αυτές τις οδηγίες.

Σημεία, συμπτώματα και θεραπεία

Εάν:

• ψηλαφείτε ένα σκληρό, επώδυνο εξόγκωμα στο στήθος σας,
• νιώθετε πόνο, κούραση ή εξάντληση,
• έχετε χαμηλό πυρετό έως 38,4℃,
• παρατηρήστε αλλαγή στην εμφάνιση του δέρματος στο προσβεβλημένο στήθος. Μια περιοχή κόκκινου, ροζ, καφέ ή γκρι χρώματος μπορεί να γίνει αντιληπτή ανάλογα με τον τόνο του δέρματός σας και το σημείο του μαστού που έχει φλεγμονή.  Κάποιες μητέρες έχουν περιγράψει την αλλαγή χρώματος ως τριγωνική ή σε σχήμα «σφήνας» στο δέρμα. Ωστόσο, το ότι δεν υπάρχουν δερματικές αλλαγές δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει μαστίτιδα.

Σε αυτήν την περίπτωση:

• Ξεκουραστείτε όσο περισσότερο μπορείτε. Παραμείνετε στο κρεβάτι με το μωρό σας ξαπλωμένο μαζί σας. Ακολουθούν ορισμένες οδηγίες της LLL για την κοινή χρήση κρεβατιού με ασφάλεια: sleep-safe-surface-checklist. Να έχετε κοντά σας προμήθειες όπως πάνες και μωρομάντηλα, παιχνίδια, βιβλία, το τηλέφωνό σας, ένα δοχείο με νερό και μερικά σνακ για να σηκώνεστε όσο το δυνατόν λιγότερο από το κρεβάτι.
• Συνεχίστε να εφαρμόζετε ψυχρά επιθέματα ή παγοκύστες όσο συχνά επιθυμείτε για να μειώσετε τη φλεγμονή και το πρήξιμο.
• Εξακολουθήστε να θηλάζετε κατ’ απαίτηση του μωρού σας, τουλάχιστον 8-12 φορές το 24ωρο και από τους δύο μαστούς. Εάν θηλάζετε νήπιο ή μεγαλύτερο παιδί, μπορεί να θηλάζει λιγότερο συχνά. Εάν το μωρό σας αρνείται την προσβεβλημένη πλευρά, μπορεί να χρειαστεί να βγάλετε με το χέρι σας ή να αντλήσετε λίγο γάλα, τόσο όσο χρειάζεται για να μαλακώσει το στήθος όπως συνήθως μετά τον θηλασμό.
• Για να ανακουφιστείτε από την υπερφόρτωση των μαστών, μπορείτε να εφαρμόσετε την τεχνική της λεμφικής παροχέτευσης, ένα πολύ απαλό, ελαφρύ αλλά σταθερό άγγιγμα, με τις άκρες των δακτύλων να ακουμπούν στο δέρμα στην περιοχή της μασχάλης και στο πάνω μέρος του θώρακα. Αυτό βοηθά στην απομάκρυνση του υγρού από τους πόρους. Παρακολουθήστε το βίντεο Lymphatic Massage for the Breast During Pregnancy and Lactation (Λεμφικό Μασάζ για το Στήθος κατά τη Διάρκεια της Εγκυμοσύνης και του Θηλασμού) για μια επίδειξη.
• Ρωτήστε τον επαγγελματία υγείας σας σχετικά με τη χρήση φαρμάκων όπως η ιβουπροφαίνη (για παράδειγμα, Advil®, Nurofen®), ώστε να μειωθεί η φλεγμονή, εναλλάξ με ακεταμινοφαίνη/παρακεταμόλη (για παράδειγμα,Tylenol®, Panadol®) για την αντιμετώπιση του πόνου.
• Τα προβιοτικά που λαμβάνει η μητέρα μπορούν να βοηθήσουν στη μαστίτιδα. [2] Δύο στελέχη που μελετήθηκαν και διαπιστώθηκε ότι μπορούν να βοηθήσουν είναι τα Limosilactobacillus fermentum και Ligilactobacillus salivarius.Οι συντάκτες των μελετών δηλώνουν ότι χρειάζονται περισσότερες έρευνες.

Εάν:

• Δεν αισθάνεστε καλύτερα ή αισθάνεστε χειρότερα μετά τις πρώτες 24-48 ώρες,
• Ανεβάσετε πυρετό 38,4℃ ή υψηλότερο,

Σε αυτήν την περίπτωση:

• Καλέστε τον γιατρό σας ή τον πάροχο πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας που σας παρακολουθεί.
• Εάν σας συνταγογραφήσει αντιβιοτικό φάρμακο, πάρτε το έως ότου ολοκληρωθεί η συνιστώμενη αγωγή, ακόμη και αν αισθάνεστε καλύτερα.
• Συνεχίστε να ξεκουράζεστε και να πίνετε άφθονα υγρά.
• Συνεχίστε να θηλάζετε. Κάνετε αντλήσεις με το χέρι ή με θήλαστρο (απαλά, χωρίς να το παρακάνετε) εάν το μωρό σας δεν θέλει ή δεν μπορεί να θηλάσει από την προσβεβλημένη πλευρά.
• Συζητήστε σχετικά με τη χρήση θεραπευτικών υπερήχων με τον επαγγελματία υγείας σας. Εάν οι θεραπευτικοί υπέρηχοι είναι διαθέσιμοι στην περιοχή σας, μπορεί να αποδειχθούν χρήσιμοι για την ανακούφιση από το οίδημα (πρήξιμο οίδημα και συσσώρευση πλεονάζοντος υγρού στον μαστό) και τη μείωση της φλεγμονής. Σε πολλές περιοχές δεν διατίθεται αυτή η τεχνολογία και τα επιστημονικά δεδομένα για τους θεραπευτικούς υπερήχους δεν είναι πολύ ισχυρά.
• Εάν δεν υπάρχει βελτίωση μετά από 48 ώρες, μπορείτε να ρωτήσετε τον επαγγελματία υγείας σας εάν θα ήταν σκόπιμο ή εφικτό να προχωρήσετε σε καλλιέργεια μητρικού γάλακτος. Η καλλιέργεια μητρικού γάλακτος δεν είναι διαθέσιμη σε όλες τις περιοχές και υπάρχει κάποια διαφωνία σχετικά με την αξία της, δεδομένου ότι η ερμηνεία των αποτελεσμάτων είναι δύσκολη.

ΑΠΟΣΤΗΜΑ

Το απόστημα είναι μια οιδηματώδης περιοχή με πύον και βακτήρια που περιβάλλεται από τοίχωμα στο εσωτερικό του μαστού. Αυτό συμβαίνει σε ένα μικρό ποσοστό των περιστατικών μαστίτιδας. Συχνά εμφανίζεται ως περιοχή με έντονο ερυθρό ή σκούρο χρώμα σε ανοιχτόχρωμο στήθος. Στο σκουρόχρωμο δέρμα, η ερυθρότητα μπορεί να μην εντοπίζεται εύκολα ή μπορεί να μην είναι καθόλου ορατή.

Η περιοχή είναι σκληρή στην αφή. Το εξόγκωμα αυτό είναι συνήθως πολύ ευαίσθητο. Μπορεί να φαίνεται ότι βελτιώνεται και στη συνέχεια να επιδεινώνεται ή τα συμπτώματά σας μπορεί να επιδεινώνονται έως ότου το απόστημα να χρειάζεται παροχέτευση.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, το απόστημα θα ανοίξει και θα παροχετευτεί από μόνο του μέσα από το δέρμα. Εάν χρειαστεί παροχέτευση, ένας γιατρός (συνήθως ακτινολόγος ή χειρουργός μαστού) θα αντλήσει το περιεχόμενο του αποστήματος είτε με αναρρόφηση με βελόνα, η οποία μπορεί να χρειαστεί να επαναληφθεί αρκετές φορές, είτε με την εισαγωγή σωληναρίου παροχέτευσης, το οποίο θα παραμείνει στη θέση του μέχρι την πλήρη παροχέτευση του αποστήματος. Η εισαγωγή του σωληναρίου γίνεται συνήθως εάν απαιτούνται περισσότερες από δύο αναρροφήσεις. Σε ορισμένες περιπτώσεις, απαιτείται χειρουργική επέμβαση υπό γενική αναισθησία. Επιπλέον, είναι πολύ πιθανό να σας συνταγογραφηθούν αντιβιοτικά εάν έχετε απόστημα. Ανεξάρτητα από τον τρόπο αντιμετώπισης του αποστήματός σας, η συνέχιση του θηλασμού από τον προσβεβλημένο μαστό είναι πολύτιμη για τη μείωση της φλεγμονής.

Μπορεί να σας φανεί χρήσιμο να συζητήσετε τις επιλογές για την προσωπική σας περίπτωση με μια Σύμβουλο Θηλασμού της La Leche League. Εάν χρειαστεί να κάνετε υπερηχογράφημα απεικόνισης του μαστού, εδώ θα βρείτε μια βιβλιογραφική αναφορά για τη συνέχιση του θηλασμού μετά την εξέταση: lumps-and-breast-imaging.

ΥΠΟΤΡΟΠΗ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΩΝ ΦΡΑΓΜΕΝΩΝ ΠΟΡΩΝ/ΜΑΣΤΙΤΙΔΑ

Προκειμένου να αποφευχθούν μελλοντικά προβλήματα φλεγμονής, είναι συνετό να προσέχετε όταν υπάρχουν ασυνήθιστα μεγάλα χρονικά διαστήματα μεταξύ των θηλασμών. Η συχνή αλλαγή των θέσεων σίτισης του μωρού σας, με παράλληλη εξασφάλιση καλής προσκόλλησης στον μαστό, θα συμβάλει στη ροή του γάλακτος από όλους τους πόρους. Η διατήρηση καλής γενικής κατάστασης της υγείας μέσω της διατροφής σας και η επιπλέον ξεκούραση μπορεί να συμβάλουν στην αποφυγή άλλων επεισοδίων πόνου στον μαστό σας. Εξετάζετε το στήθος σας καθημερινά με ήπιες κινήσεις. Εάν εντοπίσετε περιοχή όπου υπάρχει ευαισθησία, φροντίστε να ξεκουραστείτε, να χρησιμοποιήσετε ψυχρά επιθέματα και να συνεχίσετε να θηλάζετε ή να αντλείτε το γάλα σας για να μειώσετε τη φλεγμονή.

Η μαστίτιδα μπορεί να προκληθεί για διάφορους λόγους. Όταν τα βακτήρια είναι ανθεκτικά ή δεν είναι ευαίσθητα στο αντιβιοτικό που συνταγογραφήθηκε ή όταν τα αντιβιοτικά δεν συνεχίζονται για επαρκές χρονικό διάστημα, η μαστίτιδα μπορεί να υποτροπιάσει. Μπορεί επίσης να επανεμφανιστεί όταν διακόπτεται ο θηλασμός από την προσβεβλημένη πλευρά ή όταν δεν διορθώνεται η αρχική αιτία της μαστίτιδας.

Εάν η μαστίτιδα υποτροπιάσει, ρωτήστε τον επαγγελματία υγείας σας εάν μπορείτε να κάνετε καλλιέργεια και τεστ ευαισθησίας στο γάλα σας. Με την εξέταση αυτή υποδεικνύεται ποιος μικροοργανισμός προκαλεί τη λοίμωξη και ποιο αντιβιοτικό θα την εξαλείψει.

Τα ανθεκτικά στα αντιβιοτικά βακτήρια γίνονται ολοένα και πιο συνηθισμένα και προκαλούν πιο σοβαρές λοιμώξεις, μεταξύ άλλων και στη μαστίτιδα. Η χρήση μη αποτελεσματικών αντιβιοτικών, ιδίως όταν χρησιμοποιούνται επανειλημμένα, αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης ανθεκτικότητας των βακτηρίων στα αντιβιοτικά. Αυτό μπορεί να οδηγήσει στην πρόκληση αποστήματος.

ΑΛΛΕΣ ΑΙΤΙΕΣ ΜΑΣΤΙΤΙΔΑΣ ΚΑΙ ΤΡΟΠΟΙ ΠΡΟΛΗΨΗΣ

Σύμφωνα με ορισμένα επιστημονικά δεδομένα, η μαστίτιδα είναι πιο συχνή σε γυναίκες που έχουν λάβει πρόσφατα αντιβιοτικά. Στις μητέρες που έχουν θετικό αποτέλεσμα εξέτασης για στρεπτόκοκκο της ομάδας Β και σε εκείνες που γεννούν με καισαρική τομή, χορηγούνται συνήθως αντιβιοτικά κατά τη διάρκεια του τοκετού. Αυτό προκαλεί αλλαγές στο μικροβίωμα του μαστού, δηλαδή στον αριθμό και στο ισοζύγιο των μικροβίων που διαβιούν στον υγιή ιστό του μαστού. Όταν το μικροβίωμα μεταβάλλεται με δυσμενή τρόπο, το φαινόμενο ονομάζεται «δυσβίωση».  Η δυσβίωση είναι μία από τις αιτίες της πρόκλησης φλεγμονής.

Οι συχνές αντλήσεις με στόχο τη δημιουργία αποθέματος μητρικού γάλακτος στην κατάψυξη ή η προσπάθεια για «άδειασμα του στήθους» μπορεί να αποτελούν άλλη αιτία δυσβίωσης και φλεγμονής λόγω της αυξημένης παραγωγής γάλακτος.

Οι αποκλειστικές αντλήσεις μπορεί επίσης να επηρεάσουν το μικροβίωμα, καθώς δεν υπάρχει ανατροφοδότηση από το σάλιο στο στόμα του μωρού προς τη θηλή. Η πίεση αναρρόφησης του θηλάστρου μπορεί να είναι υψηλότερη ή χαμηλότερη από την αναρρόφηση του βρέφους κατά τον θηλασμό. Η πολύ υψηλή πίεση αναρρόφησης μπορεί να προκαλέσει τραυματισμό και φλεγμονή του μαστού και της θηλής, αυξάνοντας τον κίνδυνο μαστίτιδας. Η πολύ χαμηλή πίεση αναρρόφησης μπορεί να οδηγήσει σε φλεγμονή του μαστού λόγω ανεπαρκούς απομάκρυνσης του γάλακτος. Τα θήλαστρα δεν απομακρύνουν το γάλα τόσο αποτελεσματικά όσο ένα μωρό που σιτίζεται καλά απευθείας από το στήθος και μπορεί να συμβάλλουν στην πρόκληση βακτηριακής ανισορροπίας στο σύστημα των γαλακτοφόρων πόρων. Η προσεκτική επιλογή του μεγέθους της χοάνης του θηλάστρου σας και ο τακτικός έλεγχος της περιοχής γύρω από τη θηλή και τη θηλαία άλω μετά την άντληση μπορεί να συμβάλουν στη μείωση αυτών των κινδύνων.

Αν αντλείτε αποκλειστικά, μπορεί να βρείτε τα ακόλουθα άρθρα χρήσιμα:
Life as an Exclusive Expresser
Exclusively Expressing Breastmilk for Your Baby

Οι ψευδοθηλές, οι πιπίλες και άλλες τεχνητές θηλές μπορεί να επηρεάσουν τον τρόπο με τον οποίο θηλάζουν τα μωρά. Μπορεί να επηρεάσουν το μικροβίωμα του συστήματος των γαλακτοφόρων πόρων και έτσι να θέσουν σε εκκίνηση μια φλεγμονώδη διαδικασία. Φυσικά, τα βοηθήματα αυτά μπορεί να είναι σημαντικά για να βοηθήσουν στη μετάβαση στην απευθείας σίτιση ή για να ηρεμήσει ένα μωρό όταν ο θηλασμός δεν είναι εφικτός. Όπως πάντα, σας ενθαρρύνουμε να κάνετε ό,τι είναι καλύτερο για την οικογένειά σας. Αν προσπαθείτε να ελαχιστοποιήσετε τη χρήση θηλάστρου, ψευδοθηλής και πιπίλας, επικοινωνήστε με την τοπική σας Σύμβουλο Θηλασμού της LLL.

Κάποια μωρά είναι απρόθυμα να θηλάσουν, δυσκολεύονται με την προσκόλληση ή αρνούνται το στήθος λόγω απεργίας θηλασμού ή άλλων παραγόντων. Οι ξαφνικές αλλαγές στις συνήθειες του θηλασμού μπορεί να συντελέσουν στην πρόκληση φλεγμονής. Τα προβλήματα με την εμφάνιση φλεγμονής παρουσιάζονται συνήθως κατά τη διάρκεια των διακοπών ή όταν έχετε καλεσμένους. Σε αυτές τις περιπτώσεις, ο θηλασμός είναι πιθανό να καθυστερήσει περισσότερο από το συνηθισμένο λόγω του ότι είστε απασχολημένη.

Βεβαιωθείτε ότι τα ρούχα σας δεν είναι πολύ στενά, ιδίως ο στηθόδεσμός σας. Ορισμένοι στηθόδεσμοι και μαγιό, ιδίως εκείνα με μπανέλα, μπορεί να ασκούν υπερβολική πίεση σε περιοχές του στήθους σας. Ένα βαρύ σακίδιο ή μια τσάντα με λουρί που τοποθετείται χιαστί στο στήθος σας ή οι μάρσιποι αγκαλιάς ενδέχεται να προκαλέσουν προβλήματα. Η συχνή εναλλαγή της πλευράς από την οποία μεταφέρετε τις τσάντες/τα σακίδια ή του τρόπου με τον οποίο φοράτε τους μάρσιπους αγκαλιάς, τα sling και τους μάρσιπους wrap μπορεί να βοηθήσει.

Η εναλλαγή θέσεων ύπνου κατά τη διάρκεια της νύχτας μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση της πίεσης στο στήθος. Η χρήση ελαστικού στηθόδεσμου ύπνου ή αθλητικού στηθόδεσμου μπορεί επίσης να βοηθήσει στην εξάλειψη της πίεσης από το στήθος, αν αισθάνεστε την ανάγκη να φοράτε στηθόδεσμο στον ύπνο.

Ο ιμάντας ώμου της ζώνης ασφαλείας μπορεί να προκαλέσει πόνο στο στήθος, εάν είναι πολύ σφιχτός και πιέζει το στήθος σας. Επίσης, η πίεση από τον ιμάντα ώμου σε συνδυασμό με απότομο φρενάρισμα μπορεί να προκαλέσει πόνο στο στήθος. Όταν διανύετε μεγάλες αποστάσεις με το αυτοκίνητο, είναι χρήσιμο να βγαίνετε από το αυτοκίνητο για να θηλάζετε το μωρό σε τακτά χρονικά διαστήματα, πρακτική που μειώνει και την πίεση από τη ζώνη ασφαλείας.

Ορισμένοι τραυματισμοί μπορεί να προκαλέσουν πόνο στο στήθος, όπως η κλωτσιά ή το χτύπημα από ένα ζωηρό νήπιο ή το δάγκωμα του στήθους. Τα περιστατικά αυτά μπορεί να προκαλέσουν μώλωπες και φλεγμονή. Αντιμετωπίστε τα με ξεκούραση, εφαρμογή ψυχρών επιθεμάτων ή παγοκύστης και θηλασμό κατ’ απαίτηση του μωρού/παιδιού σας.

Προηγούμενες χειρουργικές επεμβάσεις στο στήθος, όγκοι στον μαστό ή τραυματισμοί των μαστών μπορούν επίσης να παρεμποδίσουν τη ροή του γάλακτος και να αυξήσουν τον κίνδυνο φλεγμονής.

Μια άλλη συχνή αιτία μαστίτιδας είναι η απότομη ή πολύ γρήγορη μείωση ή προσπάθεια διακοπής του θηλασμού (απογαλακτισμός). Για παράδειγμα, μπορεί να εμφανίσετε μαστίτιδα όταν αρχίσετε πάλι να εργάζεστε εκτός σπιτιού, για παράδειγμα. Διαβάστε το άρθρο μας με τίτλο Εργασία και Θηλασμός για υποστήριξη σχετικά με την άντληση γάλακτος ή την προσαρμογή του θηλασμού όταν λείπετε.

Οι προκλήσεις του θηλασμού μπορεί μερικές φορές να σας προκαλέσουν άγχος ή θλίψη. Το άγχος μπορεί να σας οδηγήσει σε υπερβολική άντληση με σκοπό τη δημιουργία αποθέματος μητρικού γάλακτος, με αποτέλεσμα να προκληθεί ενδεχομένως φλεγμονή. Αν αισθάνεστε άγχος ή θλίψη, μιλήστε με μια Σύμβουλο Θηλασμού της La Leche League και απευθυνθείτε στον επαγγελματία υγείας σας.

Μερικές φορές, η μαστίτιδα προκαλείται λόγω δυσκολιών που αντιμετωπίζετε με την τοποθέτηση και/ή την προσκόλληση του μωρού στο στήθος. Οι δυσκολίες αυτές επηρεάζουν τον βαθμό στον οποίο το μωρό σας θηλάζει αποτελεσματικά στο στήθος. Μια Σύμβουλος Θηλασμού της La Leche League μπορεί να σας βοηθήσει να διερευνήσετε το ενδεχόμενο αλλαγών, ώστε να μην επαναληφθούν τέτοιες καταστάσεις.
Αναζητήστε υποστήριξη στην περιοχή σας.

Τρόποι αντιμετώπισης που ΔΕΝ συνιστώνται πλέον

• Εφαρμογή θερμότητας στο στήθος ή λουτρό του στήθους σε ζεστό νερό
• Έντονο και βαθύ μασάζ ή μεγάλη πίεση ώστε να ανακουφιστείτε από τον φραγμένο πόρο
• Θηλασμός σε στάση αιώρησης πάνω από το μωρό ώστε να απομακρυνθεί η απόφραξη με τη χρήση της βαρύτητας
• Χρήση χτένας, δονούμενης συσκευής ή ηλεκτρικής οδοντόβουρτσας στο στήθος
• Προσπάθεια για «άδειασμα» του στήθους με επιπλέον αντλήσεις ή θηλασμούς που αυξάνουν την παραγωγή γάλακτος
• Χρήση αντιβιοτικών με την έναρξη των συμπτωμάτων
• Χρήση αλάτων Epsom σε θήλαστρο άντλησης μητρικού γάλακτος Haakaa ή παρόμοιο θήλαστρο σιλικόνης για την αντιμετώπιση των πομφολύγων στις θηλές
• Χρήση λουτρών με αλατόνερο, θερμών κομπρεσών, ελαιόλαδου, καστορέλαιου ή άλλων ελαίων στο δέρμα του μαστού ή της θηλής
• Αφαίρεση του δέρματος ή «άνοιγμα» της πομφόλυγας, καθώς μπορεί να προκαλέσει την ανάπτυξη λοίμωξης.
• Η τακτική αποστείρωση των θηλάστρων και των οικιακών αντικειμένων δεν είναι απαραίτητη, αν και ο καθημερινός καθαρισμός σύμφωνα με τις οδηγίες του κατασκευαστή είναι σημαντικός για την αποφυγή μόλυνσης από τα λερωμένα μέρη του θηλάστρου. [3] Για περισσότερες γενικές πληροφορίες, βλ. αυτό το  φύλλο πληροφοριών.